Несиені мерзімінен бұрын жабуға салынатын айыппұлдар жойылады

Қазіргі таңда банктер қарыз алушыларға несиені мерзімінен бұрын өтеген жағдайда айыппұл сала алады. Алайда 31 тамыздан бастап қарапайым азаматтар үшін мұндай айыппұл санкциялары алынып тасталады, деп хабарлайды Алматыдағы BAQ.KZ тілшісі.

Қазақстандықтар несиелерін мерзімінен бұрын өтей алады. Бұл артық төлемнен айтарлықтай үнемдеуге мүмкіндік береді. FinGramota мамандарының сөзінше, мұндай төлемнің екі түрі бар:

толық мерзімінен бұрын өтеу – қарыздың барлық қалдығы және пайдаланылған күндерге есептелген пайыздар төленеді;

жартылай мерзімінен бұрын өтеу – негізгі төлемнен бөлек қосымша сома енгізіледі, ол қарызды азайтады немесе несиенің мерзімін қысқартады.

Екі жағдайда да банк қарыз алушы график бойынша төлей бергенде алатын пайыздарынан айырылып қалады. Сондықтан қазіргі кезде оларда “қорғаныс тетігі” бар.

Қолданыстағы заңнамаға сәйкес банктер мерзімінен бұрын өтеу үшін айыппұл қолдана алады:

егер несие бір жылға дейін берілсе – алғашқы алты айда мерзімінен бұрын өтегенде;

егер несие бір жылдан ұзақ мерзімге берілсе – алғашқы 12 айда өтегенде.

Мәселе мынада: айыппұлдардың мөлшері банктің ала алмай қалған пайыздарына тең болуы мүмкін. Яғни мұндай жағдайда адам несие жабудан еш пайда көрмей, тек сол соманы бірден төлеп қояды.

Бірақ жағымды жаңалық бар. 2025 жылғы 31 тамыздан бастап заң өзгереді: мұндай айыппұлдар тек заңды тұлғаларға ғана қолданылатын болады.

Қарапайым адамдар, яғни жеке тұлғалар үшін несиені мерзімінен бұрын өтеуге ешқандай айыппұл болмайды, кез келген уақытта қарызды жабуға болады.

Бұл қазақстандықтар үшін маңызды артықшылық, бірақ оған жауапкершілікпен қараған жөн:

қарыз алушыда қаржылық “қауіпсіздік жастығы” қалуы тиіс. Егер ол болмаса, мерзімінен бұрын төлеуден бас тартқан дұрыс;

банктен мерзімінен бұрын төлеудің ең төменгі сомасын, мерзімін және өтініш беру формасын нақтылау керек (мерзім/төлем);

пайыздар есептелетін күнге дейін соманы енгізіп, таңдалған төлем кестесін бекіту қажет;

жаңа төлем кестесін алып, қарыз қалдығы мен мерзім/төлемнің азайғанын тексеру керек;

толық жабу кезінде екі анықтама алу міндетті: қарыздың жоқтығы және шот/шарттың жабылғаны туралы. Егер бұл ипотека болса, кепілдікті алып тастау қажет;

2-4 аптадан кейін кредиттік тарихты тексеріп, қателердің (комиссиялар, сервис пакеттері, автотөлемдер) жоқ екеніне көз жеткізу пайдалы.

Несие бойынша айыппұлдардың жойылуы қазақстандықтар үшін қарызды анағұрлым тиімді етеді, алайда нақты нәтиже қарыз алушының бұл құралды қаншалықты сауатты пайдалануына байланысты болады.

Фото: Нұрболат Нұржаубай