XVII ғасырдың қолжазбасы табылды

«Тарих» атты кітап парсы тілінде жазылған. Қазақстанның ұлттық қолжазбалар мен сирек кездесетін кітаптар орталығы Ресейден табылған тарихи құжаттың көшірмесін ұсынды, деп хабарлайды «Халық дауысы» ҚР Мәдениет және ақпарат министрлігіне сілтеме жасай отырып.

Ұлттық қолжазбалар мен сирек кездесетін кітаптар орталығы Ресей ұлттық кітапханасынан табылған құнды қолжазбаның көшірмесін ұсынды.

ҚР Мәдениет министрлігінде «2022 жылы орталық мамандары Мәскеуге ғылыми-зерттеу сапары барысында XVII ғасырдың парсы тіліндегі «Тарих» атты қолжазбасын зерттедіК. Бұл кітап Мұхаммед Хайдар Дулатидің «Тарих-и Рашиди» кітабының жалғасы ретінде қарастырылады және Қазақ хандығының тарихын зерделеуде үлкен маңызға ие» деп хабарлаған екен.

Бірегей құжатта Қазақ хандығы туралы қызықты фактілер ұсынылған. Қолжазбаның авторы – Шах Махмуд ибн Мирза Фазиль Чурас. Ол Моғолстан тарихына қатысты бірнеше жұмыс жазған. Ол өз шығармаларымен 30 жыл бойы жұмыс істеп, атақты тұқым-тегі маманына айналды.

Иә, Шах Махмуд Чурас ХVІІ ғасырда Шығыс Түркістанда өмір сүрген. Оның еңбегі шығыс Түркістанның ғана емес, Қырғызстанның, Қазақстанның, Орта Азияның және Жоңғар хандығының тарихын зерделеу үшін құнды

тарихи деректер жазды.

Оның еңбектерінде Моғолстан хандарының, сондай-ақ Чалыш (Қарашар), Тұрфан және Комул (Хами) қалаларындағы Шағатай билігінің кезеңдері дәйекті түрде баяндалады. Шағатайд Йунустың (1462-1487) тарихынан басталып, 1670 жылы Исмаил ханның қосылу жылына дейін жеткізіледі.

Оңталап ЖОЛДАСОВ