Күйеуінің кітабын сатқан әйел
«Кел, балам, кітап алшы, саған арзан беремін», деген қарт әйел кісінің дауысы әлі құлағымда жаңғырып тұр. Алматының әлдебір көшесінің қиылысынан өтіп бара жатқан мен оның өтінішін орындап, алты-жеті кітап сатып алдым.Су тегін. Көне кітаптарды ескі кілемге жайып, көшеде сатып тұрған бұл кісі мейлі кім келсе де, құрақ ұшып қарсы алып, кітаптарын сатып жатыр. «Қазақша кітаптар бар ма?», деп сұрап едім, «мұнда бар», деп ар жағында тұрған жәшіктің ішінен алып шықты. Ыңғай жақсы кітаптар екен. Бәрін алдым. Кетіп бара жатқанымда, ол кісі мені қайта шақырып, «балам, саған сатқан кітаптар жолдасымның жинаған кітаптары еді, көзі тірісінде пайдаланған, екі жыл бұрын қайтыс болған, балаларым орысша мінезді болып өсті, кітап дегенге олар мүлде қызықпайды, тіпті әкесінің жазып-сызған дүниесіне де көз қырларын салмайды. Айтпақшы, менің жолдасым жазушы кісі», деп біреу-міреу естіп қоя ма дегендей айналасына алақ-жұлақ етіп қарады. Сосын менімен қоштасып, кітаптарына қарай кетті. «Менің жолдасым жазушы», деген сөзіне селк еттім, қолыма ұстап тұрған кітаптардың алғашқы беттерін парақтай бастадым. Мүмкін бір жеріне аты-жөнін жазған шығар деген ой жетеледі. Ештеңе таппадым. Екі-үш кітапқа әлдекімнің есімі жазылыпты, бірақ оны корректор қарындашпен өшіріп тастапты. «Күйеуінің кітаптарын неге сатады?», деген ұлы сұрақ көкірегімді тырналап бара жатты. Сосын ойыма «Балаларым орысша өсті», деген сөзі түсе кетті. Әрине, орысша сөйлейтін ұрпаққа қазақтың құндылығының түкке керегі жоқ екені осы екен ғой деген тұжырым мен үрей алдымнан сопаң етіп шыға келді. Желе жортып қызым оқитын мектепке бардым. Оқушылар үйлеріне қайтып бара жатыр. Анадайда тоғыз-он жасар қыз бала әкесімен орысша сөйлесіп барады. Кенет көз алдыма әлгінде ғана мен кітабын сатып алған жазушы «елестеді». Кім біледі, ол да кезінде балаларын мектептен алып қайтарда осылай өзге тілде сөйлесіп бара жатқан шығар?!
Араға ай салып, сол көшеге әлдебір жұмыспен бара қалдым. Бірақ күйеуінің кітабын сатқан әлгі кісіні кездестірмедім, мүмкін, марқұм жазушының жиған кітаптары таусылған болар?
