Немеурін
Дана да дара халқымыздың ғасырлар бойы қалыптасқан өзіндік ұлттық мәдениетінде, қасиетті салт-дәстүрінде сый-кәде жасаудың түрлері өте көп және оның әрқайсысының өзіндік ереже, жол-жоралғысы бар деуге болады. Мысалы, көпшілікке өте кеңінен тараған немеурін аталған дәстүр - бұл әке-шешесінен, үлкен әулеттен, қара шаңырақтан енші алып, бөлек шыққан жас отбасына айналасындағы жақын туған-туыстарының әдейілеп беретін көмектің атауы. Қазақтың қалыптасан дәстүрлі ортасында үйленіп отбасын құрған ұлдың ата-анасы жастарға еншісін беріп, бөлек шығарарда туған-туыстарын құдайы тамаққа шақырады.
Жаңа өмірге бет алған, отау тіккен жастарға туған-туыстары құтты болсын айта келіп, көмек ретінде жаңа тігілген көрпе-жастық, кілем- кілемше сияқты тағы басқа ең қажетті тұрмыстық бұйымдар және төрт-түлік мал түрлерін ала келетін болған. Әрине, мұндай көмек беру туған-туыстарға жүктелетін міндет емес, ол әркімнің өз еркімен, жай-жағдайына қарай атқарылатын игілікті ісі саналған. Өйткені отау тіккен балаларына енші беріп, бөлек шығару әркімнің басына түсетін жағдай болғандықтан, қолдағы бар мүмкінкіндіктеріне қарай жас отбасының аяғынан тік тұрып кетуіне, өз алдына үй болып отыруына көмек беріп, қол ұшын созады. Бұл біздің жұртымыздың туысқаншылдығының, бауырмалдығының, қайырымдылығының, мейірімділігінің бір айқын көрінісі.
Міне, осылайша етжақын ағайын-туыс болып жиылып, жас отбасының аяғынан тұрып, әрі қарай өз алдына үй болып кетуіне мүмкіндігінше көмектесу мақсатында қол ұшын беріп көмектесуге тырысқан. Бұл дәстүрдің дініміз исламға керағар тұсы жоқ. Керісінше туған-туыс, ағайын-бауырға қол ұшын беріп көмектесуге дініміз де бұйырады.
Ерғали АБДУЛЛА
