Беларусь халқы көшбасшысын таңдайды

Осы жексенбіде, 26 қаңтарда Беларусь Республикасында кезекті президент сайлауы өтеді. Елдің басты саяси науқанына дәл қазір президенттіктен 5 үміткер қатысып жатыр. Олардың қатарында қазіргі президент Александр Лукашенко да бар. Саяси тартыстың сын сағаты таяған сайын үміткерлердің де бағы мен бабы белгілі бола бастағандай. Әзірге А.Лукашенко өзге кандидаттардан алда келе жатыр.

Беларусь халқы осы бес үміткердің ішінен келешек көшбасшысын таңдауы керек. Олардың сайлауалды бағдарламасы өткен аптада рес­пуб­ли­ка­лық «Звязда» газетінде жарияланды. Алғашында Мемлекет басшысы лауазымына барлығы жеті үміткер болған. Бірақ былтыр желтоқсанда екеуі өз кандидатураларын алып тастап, жарыс жолынан шықты. Бүгінде қазіргі президент Александр Лукашенко бәсекелестерінің арасында көш бастап тұр. Сондай-ақ Олег Гайдукевич, Анна Канопацкая, Сергей Сыранков, Александр Хижняк та биліктің басты лауа­зымы жолында бақ сына­­­­мақ.

Бұл жолғы сайлау Беларусьтің қазіргі президенті Александр Лукашенконың жетінші саяси бәйгесі болмақ. Ол өзінің сайлауға тағы қатысатынын өткен жылдың ақпан айында-ақ мәлімдеген. Жалпы, Лукашенко 1990 жылы Беларусь жоғарғы кеңесінің халық депутаты болып сайланып, араға төрт жыл салып өткен сайлауда 80,3% дауыс­пен жеңіске жетіп, алғаш рет ел президенті болды. Қазір ол 70 жаста, 30 жылға жуық ел тізгінін ұстап келеді.

Беларусь Орталық сайлау комис­сиясының мәліметінше, Лукашенко сайлауға қатысуға мүмкін­дік беретін 2,5 миллион қол жинаған. Осының өзі-ақ кімнің бағы басым екенін аңғартса керек.

Жасыратыны жоқ, өңірдегі күрделі геосаяси ахуал, көрші елдегі соғыс Беларусь еліне де оңайға тиіп жатқан жоқ. Тіпті Батыс­тың санкцияларына көп ілінген ел­дердің қатарында тұр. Сол себепті де Лукашенконың сайлауал­­ды бағ­дарламасында негізінен тұрақ­тылық, қауіпсіздік, әскери әлеует тақы­рыптарына басымдық беруі түсінікті-ақ. Яғни Лукашенко кез­десу­лердегі сөзінде Украинадағы қарулы қақтығыс жағдайында елде сақталып қалған бейбітшілікке, сондай-ақ экономикалық дамуға жиі тоқталып жүр.

Оның «Уақыт бізді таңдады» деп аталатын сайлауалды бағдарла­ма­сында республиканың қазіргі заманғы қарулы күштерін құруды жалғастыратыны, сондай-ақ «сенімді қауіпсіздік кепілдігін қамтамасыз ету үшін» Ресеймен ынтымақтастықты дамыта беретінін атап өткен.

Ал елдегі либералды-демокра­­тиялық пар­­­­­­тияның 47 жас­тағы көш­бас­шысы Олег Гайдукевич те алдыңғы сайлауда үміткер болған. Бірақ ол дауыс берер сәтке сәл қалғанда тізгін тартып, Лукашенконың оза шабуына кедергі келтірмейін деген ыңғай танытты. Тіпті қазіргі президентке дауыс беріп, елдің басына төнген сын сағатта нағыз көшбасшыны қол­дайық деген емеурін танытты.

Саясаткер өзінің сайлауалды бағ­дарламасында негізінен пар­ламенттік сайлау реформасын ұсы­натынын мәлімдеді. Сондай-ақ ол Еуроодақпен де, ЕАЭО-мен де арбаны да сындырмай, өгізді де өлтір­мей­тін салмақты саясат ұстануды ұсынып отыр.

49 жастағы келесі кандидат Анна Канопацкая 2020 жылы да сайлауға түсіп, басым дауыс ала алмаған еді. Ол сол жолғы бағдарламасында Ресеймен одақтас болуға үзілді-ке­сіл­ді қарсы болған. Ал бұл жолы Ресейге қарата радикалды ешнәрсе айта қоймаса да, ел боламыз десек, мо­йынды барынша Батысқа бұрған жөн деген мүддені жақтап отыр. Яғни ол жақтастарымен бірге ЕО-мен тығыз қарым-қатынас орнатуды қалайды. Қысқасы, Канопацкая саяси реформалар ретінде елді парламенттік республикаға айналдыруды, «биліктің демократиялық жолмен жүруін», президенттік мерзімді қысқартуды көздейді.

Коммунистердің үкілеген үміті Сергей Сыранков – кандидаттардың ең кенжесі (41 жаста). Ол «неоколониализммен, империализммен және кемсітушілікпен күресу» бағытын насихаттап, көпполярлы, көпқұрылымды әлемдік тәртіпті құруды жақтап жүр. Сондай-ақ ол Қытаймен етене-жақын араласуды жақтайды.

«Еңбек және әділет» респуб­ликалық партиясының жетек­шісі Александр Хижняк «Беларусь-2030: сабақтастық, тұрақтылық, даму» бағ­дарламасын ұсынды. Оның халық­қа беріп отырған уәдесі – елдегі еңбек қатынастарына әділет орнату.

Айта кетерлік жайт, Қазақстан Республикасы мен Беларусь Рес­публикасы арасындағы екіжақты дипломатиялық қатынастар 1992 жылы 16 қыркүйекте орнатылды. Екі мемлекет те ТМД, ҰҚШҰ, Еуразиялық экономикалық одақ және өзге де көптеген іргелі халық­аралық ұйымға мүшелік етеді.

Ақпарат көзі: egemen.kz
Сурет: ​egemen.kz​​​