Баға: Көңіл де, кәрзеңке де толмай тұр
Базардағы баға бұрынғыдай емес. Ай сайын, кейде апта өткізіп құны қымбаттаған азық-түліктің көш басында күнбағыс майы, қарақұмық, картоп, қырыққабат, жұмыртқа мен макарон тұр. Саудада нағыз сұранысқа ие өнімдер. Бұл жағдай халықтың көңілін де, кәрзеңкесін де толтырмайтыны белгілі. Сейсенбіде ауыл шаруашылығы басқармасының ұйымдастыруымен пресс-тур өтіп, «азық-түлік не үшін қымбаттады, бағаны тұрақтандыру жұмыстары қалай жүргізілуде?» деген сауалдардың жауабын біліп қайттық.Баға неге көтерілді?
Жыл басында ел-жұрт жұмыртқа бағасының аспандап, 10 данасының кей жерлерде неге 600 теңгеге жеткенін түсінбей қалды. Басты себеп – құс тұмауынан құс басының азаюы, жүк тасымалдау қызметі, мал азығы мен дәрі-дәрмектердің қымбаттауы. Ал күнбағыс майы мен қант бағасының жоғарылауына шикізат көлемінің аздығы, импорттық шикізаттың қымбат бағада келуі әсер етуде. Қарқұмық жармасы солтүстік өңірлерде өнім төмен болуынан, көршілес Ресейде дақылдың бітік шықпауынан қымбаттаған. Ал, картоп пен қырыққабат, сәбіздің бағасы маусымаралық кезеңге және өткен жылғы қордың азаюына байланысты көтерілуде. Макаронға келгенде де, астық өндіруші өңірлерге тәуелдіміз. Баға сондықтан да құбылмалы.
Арзан азық-түлікті қайдан алуға болады?
Қымбатшылық келгенде, тұрғындарды осы сұрақ ойландырады. Сондықтан қазір бағаны тұрақтандыру шаралары жедел түрде жүргізілуде. Пресс-турда алдымен Торайғыров пен Қорқыт ата көшелерінің қиылысындағы әлеуметтік дүкенді бетке алдық. Көзіміз бірден тақтайшадағы бағаға түсті. Мұнда нан – 55, күнбағыс майының литрі – 552, 1 келі картоп – 135, пияз – 60, сәбіз – 70, жұмыртқа – 40 теңгеден екені көрсетілген. Нарықтағы бағаның қандай екені белгілі. Өсімдік майының литрін – 650-700, картоптың құнын 180-190 теңгеден алып жүргендіктен, мына бағалар әлдеқайда арзан көрінді.
Айта кету керек, қаланың әр аумағында мұндай 29 әлеуметтік дүкен орналасқан. Халыққа аса қажетті өнімдер нарық бағасынан төмен бағада осы дүкендерде, әлеуметтік маркетте және «Мирас», «Аль-Асад», «Ажар», «Анвар», «Қызылорда Оптомаркеттегі» әлеуметтік бұрыштарда сатылуда. Әлеуметтік дүкенге барғанда ескеретін жайт бар. Ол – өнімнің шекті мөлшерде берілуі. Мұнда 1 адам картопты 3 келіден, қантты 2 келіден, күнбағыс майын 1 литрден, жұмыртқаны 10 данадан артық ала алмайды. Бұл – тұтынушының азық-түлікті осы жерден мол етіп алып, басқаларға сатпауы үшін жасалған меже.
Әлеуметтік дүкенге жапсарлас орналасқан «KZOЕт» дүкенінде де баға тұрақтандырылған. Мұнда сиыр еті – 1600, жылқы еті 2100 теңгеден сатылуда. Айта кету керек, аталған сауда орындарындағы әлеуметтік бұрыштар және дүкендердегі әлеуметтік маңызы бар өнімдердің бағасын «Байқоңыр» ӘКҚ» АҚ бекітеді.
Бағаны білдік, бірақ өнімнің сапасы да маңызды. Азық-түлік алуға келген тұрғын Айгүл Мұхаевамен тілдескен едік, ол баға мен сапа үйлесім тапқандықтан осы дүкенге тұрақты келетінін айтты. Жауапты мамандар да бұл талап үнемі бақылауда екенін жеткізді.
Мұнан кейін «Аль-Асад» супермаркетін араладық. Әлеуметтік бұрышта еттен бөлек, 18 түрлі өнім нарық бағасынан төмен бағада саудаға шығарылуда. Біз барған үшінші сауда орны «Ажарда» да арнайы сөре дайындалған, ондағы өнімдер бағасы әлеуметтік дүкенмен бірдей екенін байқадық.
Бақылау босаңсымайды
Нақты мәліметтерге келсек, баға тұрақтылығын қамтамасыз ету мақсатында облыстық бюджеттен былтыр 1234,5 млн теңге бөлінді. Қазір тұрақтандыру қорында 1433, 9 тонна өнім сақталып, сатылуда. Сонымен қатар, айналым схемасы бойынша жұмыстар жүргізіліп, 4 кәсіпкерлік субъектісіне 500 млн теңге бөлінді. Тұрақтандыру қоры және заем берілген 4 кәсіпкерлік субъектісі арқылы алынып жатқан өнімдер қаладағы әлеуметтік дүкендер, әлеуметтік маркет, супер маркеттердегі арнайы әлеуметтік бұрыштарда сатылуда.
Басқарманың бөлім басшысы Ерхан Ағыбаев шекті баға енгізілген өнімдер және әлеуметтік маңызы бар тауарлардың бағасын тұрақтандыру жөнінде шаралар кешенінің жол картасы әзірленгенін айтты.
Жуырда С1 санатты тауық жұмыртқасы мен күнбағыс майының бөлшек сауда бағасы 15 проценттен жоғарылап кетуіне байланысты комиссия отырысы өткізілді. Енді 90 күн бойы С1 санатты жұмыртқаға – 430, күнбағыс майына 632 теңге көлемінде шекті баға белгілеу туралы шешім шығарылып, облыс әкімінің қаулысы қабылдануда. Қаулы күшіне енгенде баға шекті мөлшерден асса 100 АЕК айыппұл салу қарастырылған.
Тағы бір айта кетерлігі, Қызылорда қаласы мен 7 аудан бойынша 238 кәсіпкерлік субъектісімен, оның ішінде 136 өндіруші кәсіпорын мен 102 сауда кәсіпорнымен негізсіз баға көтермеу жөнінде меморандумдарға қол қойылып, баға тұрақтандыру бағытында біріккен шаралар қабылдануда.
Тұрғындарға азық-түлік бағасы қолайлы болатын шараның бірі – жәрмеңке. Алдағы сенбіде облыс орталығы және барлық аудан тауарөндірушілерінің қатысуымен жәрмеңке өтпек.
Айдана ЖҰМАДИНОВА
syrboyi.kz
