Қызылша белең алып тұр
Бес жаста болуым керек, мектепке бармайтын кезім. Дене қызуым көтеріліп, денемде бөртпектер пайда болғаны бар. Мұны анам қызылша деп пайымдап, дәрігерге көрсетті. Ол расында қателеспепті. Сонда мені қып-қызыл етіп киіндіріп, үйдің есігінің тұтқасына қызыл байлап ырым жасап емдегені есімде қалыпты. Жуырда таныстарымның балалары қызылша жұқтырып, ауырып жазылғандықтарын әңгімелеп отырды. Балабақшалар да балалардың қызылшаға қарсы екпе алғандығы жөнінде анықтама сұрап, балаларды жіті қадағалады. Сөйтсек ауданда қызылша ауруы шыға бастаған екен. Қызылша – вирустан туындаған вирустық инфекция. Ауруды оңай анықтауға болатын ерекше белгілері бөртпенің пайда болуы. Бұл өте жұқпалы, ауа арқылы таралады. Инкубациялық кезең бірнеше аптаға созылады. Инфекция ауа тамшылары арқылы беріледі. Науқаспен байланыста болған кезде сөйлесу, түшкіру, жөтелу кезінде бұрын қызылшамен егілмеген және ауырмаған адам 100% дерлік жұқтыруы мүмкін. Қызылша вирусы өте құбылмалы: қызылшаны науқаспен тікелей байланыста болмай, онымен бір үйде болу арқылы жұқтыруға болады. Бақытымызға орай, вирус тез өледі, сондықтан тұрмыстық заттар, ойыншықтар, киім-кешек арқылы жұқтыру мүмкін емес.
Аудандық аурухананың жұқпалы аурулар бөлімшесінің дәрігері Жолдасбай Жақсылықовтың айтуынша, инкубациялық кезең 7-ден 17 күнге дейін созылады. Балалардағы қызылшаның барлық белгілері аурудың динамикасында күшейеді: жөтел жиілейді, дене температурасы біртіндеп жоғарылайды және 40 градус белгісіне жетуі мүмкін екен.
– Балаларда диагноз қойылған қызылша жағдайында емдеу көп жағдайда үйде өтеді. Егер курс ауыр болса, науқас ауруханаға жатқызылады. Сондай-ақ қызылшаның асқынуы бар немесе үй жағдайлары тиісті күтімді ұйымдастыруға мүмкіндік бермейтін балалар ауруханаға жатқызылады. Міндетті ауруханаға жатқызу 1 жасқа дейінгі балаларда қолданылады. Қызылшамен ауыратын балаға нақты емдеу қажет емес. Бірақ төсек демалысы мен гигиенаны сақтау керек. Сондай-ақ науқасқа көп мөлшерде оңай сіңетін, дәрумендерге бай тағам көмектеседі. Бөртпелерді ештеңемен майлаудың қажеті жоқ. Баланы бөлме температурасында сумен жуу жеткілікті. Температура төмендегеннен кейін ғана шомылуға болады,– деп түсіндірді дәрігер.
Қызылшаны емдеу симптоматикалық болып табылады. Мұрыннан су ағу кезінде – мұрынға тамшылар, жөтел кезінде – жөтелге қарсы дәрі-дәрмектер, температурада –антипиретиктер және басқа да жалпы белгілерді жеңілдету үшін әртүрлі қақырық түсіретін антипиретикалық препараттар қолданылады.
Балалардағы қызылшаның алдын алу оның денсаулығы мен толыққанды дамуының маңызды компоненттерінің бірі болып табылады. Сондықтан қызылшаға қарсы егу профилактикалық егу күнтізбесіне кіреді. Алғашқы вакцинация 12-15 айлық дені сау балаларға беріледі. Вакцинаны қайта енгізу (ревакцинация) 6 жасында, мектеп алдында жүзеге асырылады. Вакцинада баланың иммунитеті дамитын тірі әлсіреген қызылша вирустары бар. Қызылшаға қарсы егу реакциясы әртүрлі болуы мүмкін. Кейде балаларда температураның 37,5-38 градусқа дейін шамалы көтерілуі байқалады. Бұл вакцинациядан кейін 5-8 күн ішінде болуы мүмкін және бір-үш күнге созылуы мүмкін. Сонымен қатар нәресте дене температурасының жоғарылауы аясында аллергиялық реакцияны немесе жеңіл құрысуларды дамыта алады. Вакцинациядан кейінгі реакциялар қызылша белгілерімен өте жақсы жүреді, бірақ олар жеңілдетілген түрде және қысқа мерзімде жүреді.
Қазіргі күні ауданда қызылша ауруы байқалғанымен, жеңіл түрде өтуде. Дәрігер ауырлық пен өлім жағдайының тіркелмегендігін және қызылша анықталған балалардың көбі үй жағдайында емделіп жатқандығын айтады. Саулық сақтықта деген халық даналығын ескерсек, бала қызылшаға шалдықпас үшін алдымен екпе алу керек екендігін естен шығармайық. Сондықтан балаңыздың уақытылы екпе алуын қадағалаған абзал.
Н. БАҚЫРАН
