«БАУЫРЖАН МОМЫШҰЛЫ – ӘСКЕРИ ӘДЕБИЕТ ПЕН ӘСКЕРИ ҒЫЛЫМ ШЫРАҒЫ»
Әскери ғалым , әскери жазушы , қазақ халқының батырұлы - Бауыржан Момы шұлының өмір тәжірибесіне толы бай әдеби және ғылыми мұралары халқым ыздың асыл қазынасы болып қалмақ . Атақ пен мансапқа жаны жат батырдың көркем және ғылыми туындыларымен тұжырымдары көп жағдайда стенограмма немесе қолжазба түр і н д е қ а л ғ а н . Б і р а қ о н д а ғ ы ә р с ө з і н і ң м ә н і а у қ ы м д ы ғ ы л ы м и т е о р и я л ы қ т ұ ж ы р ы м ғ а с а я д ы . З а м а н а у и ә с к е р г е б і л і м б е р у м е н о л а р д ы т ә р б и е л е у д е г і б а т ы р б а б а м ы з д ы ң е ң б е к т е р і ө м і р м е н т і к е л е й б а й л а н ы с т а ғ ы к ө р к е м с ө з , ғ ы л ы м и т е о р и я м е н д а н а л ы қ қ ұ н д ы л ы қ б о л ы п т а б ы л а д ы . С о н д ы қ т а н б а т ы р д ы ң е ң б е к т е р і н қ а з і р г і з а м а н т а л а б ы н а с ә й к е с ж а ң ғ ы р т у – б і з д ің м і н д е т .
2025 жылғы 20 қарашада Қазақстан Республикасы ҰҚК Шекара академиясының 1-факультеті 14-арнайы кафедрасының
ұйымдастыруымен Бауыржан Момышұлының туылғанына 115 жыл
толуына орай «Бауыржан Момышұлы – әскери әдебиет пен әскери
ғылым шырағы» атты халықаралық ғылыми-практикалық
конференция өтті. Конференцияға Алматы қаласында орналасқан
жоғары азаматтық, әскери, арнайы оқу орындарының профессорлық-
оқытушылық құрамы мен ауыспалы құрамы (студенттер,
тыңдаушылар, курсанттар, магистранттар) қатысты.
Конференцияны өткізудің негізгі мақсаты – Бауыржан
Момышұлының ғылыми және көркем туындыларын насихаттай
отырып әскери қызметшілердің танымдық деңгейін кеңейту, ғылымға,
көркем әдебиетке баулу. Еңбектерінің қазіргі заманауи әскерлерді
тәрбиелеу, білім беру, басқару үшін практикалық құндылығын,
маңызын, өзектілігін белгілеу. Әскери басшылық шеберлігімен бөлісе
отырып болашақ офицерлердің бойына командирге қажетті
қасиеттерге тәрбиелеу болып табылады.
Конференцияның пленарлық отырысын кафедра бастығы жанған
отының шұғыласымен халқымыздың жауынгерлік қасиеттерін әлемге
паш еткен батыр бабамыз Бауыржан Момышұлының 115 жылдық
мерейтойына қарсы Алматы қаласында орналасқан ЖОО-ның
арасында халықаралық ғылыми-практикалық конференциясы
ұйымдастырылып отырғанын жеткізді. Алғашқы болып сөз алған ҰҚК
Шекара академиясының 1-факультет бастығының ғылыми жұмыс
жөніндегі орынбасары полковник Имашев Сағындық Мұхаметұлы:
«Конференцияның жұмыс бағдарламасы ұсынған баяндамалардың
тақырыптары Бауыржан Момышұлының шығармашылығы мен оны
жаңғырту, қазіргі заманау әскери өмірдегі өзекті мәселелер меншыққан қиындықтарды Б.Момышұлының ғылыми тұжырымдары
арқылы шешуге, оның командирлік шеберлігі арқылы болашақ
командирдің тұлғасын қалыптастыруға арналған. Бұл мәселелер
филолог мамандары арасында осы уақытқа дейін азды-көпті айтылса
да, әскери оқу орындарындағы ғылыми ортада, арнайы ғылыми
жиындарда талқыланбаған, әсіресе әскери ортада батыр бабамыздың
шығармашылығын жаңғырту, өзектілігін айқындау мәселесі
көтерілмеген. Конференцияның өзектілігіне қарай бүгін біз батырдың
шығармашылығын жаңғыртқалы отырмыз»,
- деп конференцияның
ғылыми-практикалық маңызын атап өтті. Одан әрі ҰҚК Шекара
академиясы Тәрбиелік, әлеуметтік-құқықтық жұмыстары
басқармасының аға офицері капитан Жұмағали Нұрбек
Жұмағазыұлына өз сөзінде Академия қабырғасында жыл сайын
Александр Бектің «Волоколамск тас жолы» және Бауыржан
Момышұлының «Москва үшін шайқас» кітабын әрбір бітіруші түлекке
салтанатты түрде табыстау рәсімі өтетінін және бұл рәсімнің тәрбиелік
мәнінің зор екендігін жеткізіп, өткен аптада осы шара туралы бейне
ролик тамашаланды.
Конференция үш секцияда жұмыс атқарды: 1-секцияда
«Бауыржан Момышұлы – қаһарман командир» ( б а т ы р д ы ң Ұ О Ск ө р с е т к е н
е р л і г і м е н к о м а н д и р л і к ш е б е р л і г і , ш а й қ а с а л а ң ы н д а қ о л д а н ғ а н т а к т и к а с ы ,
т .б .) бағытында дайындалған ғылыми баяндамалар қарастырылып,
батырдың әскери қызметтегі ерлік істері, командирлік тұлғасы ашылып
көрсетілді. 2-секцияда «Бауыржан Момышұлы – әскери ғалым» ( ж е д е л-
т а к т и к а л ы қ ө н е р д е г іа л д ы ң ғ ы қ а т а р л ы о й л а р ы , ә с к е р и п с и х о л о г и я ғ а , ә с к е р и
п е д а г о г и к а ғ а қ а т ы с т ы ғ ы л ы м и т ұ ж ы р ы м д а р ы , т .б .) бағытында
дайындалған ғылыми баяндамалар қарастырылып, батырдың
шығармаларының теориялық және практикалық құндылықтары сөз
болды. 3-секцияда «Бауыржан Момышұлы – әскери
жазушы» ( қ а з а қ ә с к е р и ә д е б и е т і н і ң і р г е т а с ы н қ а л а у ш ы , б а т ы р л а р ж ы р ы н
н а с и х а т т а у ш ы , т .б .) бағытында дайындалған ғылыми баяндамалар
қарастырылып, батырдың қазақ әскери әдебиетіне қосқан үлесі,
шығармаларының көркемдік мәні туралы пікірлер талқыға салынды.
Мәселен, ҚР ҰҚК Шекара академиясының 4-курс курсанты М.Қуатұлы
қорытынды сөзінде: «Бауыржан Момышұлының «Ұшқан ұя»
шығармасын болашақ командирлерге насихаттай отырып, біз олардың
бойында патриоттық сезімін ғана қалыптастырмай, ұлттық рухта
тәрбиелей аламыз, өйткені батырдың өз сөзімен айтылғандай, ұлттық
тәрбиені көрмей өскен командирдің бойында ешқандай патриоттық
сезім болмайды, идеология ұлттық дәстүр негізінде алынған тәрбиеден
басталады»,
- деп қанаттандырды.
Конференцияның секциялық жұмыстарына белсенді қатысқан
курсанттар жүлделі орындармен марапатталып, олардыңжетекшілеріне сертификаттар мен кәдесыйлар табысталды.
Сөз алған баяндамашылардың тақырыптары бойынша
конференция нәтижесі бойынша келесі шешім шығарылды: Бауыржан
Момышұлының Ұлы Жеңісті жақындатуда көрсеткен ерлігін, Мәскеу
түбіндегі шайқаста командирлік тұлғасын барлық оқу орындарына
әскери тарих пән ретінде қарастырып, болашақ отандық
командирлердің рухын көтеру қажет. Тек тарих пәнінде ғана емес,
әскери оқу орындарында «Бауыржантану» пәнін енгізіп, пән аясында
батырдың тактика, педагогика, ұрыс психологиясы туралы теориялық
тұжырымдарын қазіргі заманмен ұштастыра отырып меңгерту
ұсынылды. Батыр бабамыздың ерлік рухын насихаттайтын
«Бауыржантану» сыныптарын ашып, қолжазбаларын жинақтап,
батырдың өмірі мен шығармашылығы туралы сабақтар өткізіп,
бейнефильмдер көрсетіп, болашақ командирдің тұлғасын
қалыптастыруға ықпал еткен жөн.
Қорытындысында, ғылыми конференциямен орындалған жұмыс
көзделген мақсатына жете алды. Қатысушылар Б.Момышұлының
шығармашылығымен кеңінен танысып, батырдың ғылыми пікірлерін
талқылап, еңбектерін заман талабына сәйкес жаңғырту қажеттілігіне
көз жеткізді.
Г.Б. Мамаева,
Қазақстан Республикасы ҰҚК
Шекара академиясының профессоры,
полковник
Қазақстан Республикасы ҰҚК
Шекара академиясының профессоры,
полковник










