Толқын Tolqyn.kz ақпараттық агенттігі
» » 1,5 тонна қияр алды

1,5 тонна қияр алды

Егін жайын айтқанда хакім Абайдың «Әуелі құдайға сыйынып, екінші өз қайратыңа сүйеніп, еңбегіңді сау, еңбек қылсаң, қара жер де береді, құр тастамайды» деген өміршең өсиеті еске оралады. Ауданда балық пен тұзды өндірумен қатар, жылыжайды неге қолға алмасқа деген ой туады. Берері мол бұл саланы неге қозғағанымызды қазір айтамыз...
Жылыжай – бизнестің табысты бағыты әрі халықты таза азық-түлік өнімдерімен қамтамасыз етудің бірден-бір жолы. Сұраныстың көптігіне орай жерден ризық тапқан жандар өнімдерін өткізуден еш қиындық көріп жатқан жоқ. Өйткені қыстыгүні көкөніс жаздағыдан аз өндіріледі. Жылыжайда өскен ауыл шаруашылық дақылдарының біршама артықшылығы бар. Атап айтсақ, өнімге қоршаған ортаның зияны тимейді, көкөніс жылдам өніп, далада өскен көкөніске қарағанда көз тартарлықтай жылтыр болады. Сонымен бірге ылғал мен жылу бүкіл аумаққа бірдей таралады.
Әлемде жылыжай салудан Қытай – бірінші орында. Бұл елдің жылыжай шаруашылығының алқабы шамамен 1,5 млн гектар аумақты алып жатыр. Бұл сала бойынша дамыған елдер тізімінде АҚШ, Оңтүстік Корея, Испания, Жапония, т.б. елдер бар. Ал өзіміздің елде бұл бағыт бойынша – Шымкент қаласы озып тұр. Шымкентті «Жылыжайлар астанасы» деп атайды. Оған шымкенттік өнімдердің барлық өңірде жылдың төрт мезгілінде де сатылып жатқаны дәлел болады. Сондай-ақ Қызылордада жылыжай өндірісі жанданып келеді. Толық автоматтандырылған екі гектарды алып жатқан жылыжайда жылына 900 гектар қызанақ өсірілуде.
Егінге етене болмағандықтан, бұл са­ла­да біздің ауданның үлесі жоқ. Де­ген­мен қалауын тапса, қара жер құр қалдырмайды. Бұл сөзімді қала тұр­ғыны Қуаныш Өмірзақов та қуаттайды. Ол ауласына кішігірім жылыжай салып, көкөніс отырғызып, отбасы мен ағай­ын­дар игілігіне пайдалана білуде. Қыз­мет­кер «Қазақтелекомда» аға электромеханик болып жұмыс істесе де, бағбандыққа қызығушылығы басым. Ағамыздың шағын шаруасымен танысып келдік.
Жылыжайдың сырты синтетикалық үлдірмен (полиэтилен плёнка) қапталған. Ішіндегі жанға жайлы аура мен кісі бойынан да ұзын көкке қарай бой түзеген қияр өскіндері мен  тәбетіңізді ашар түрлі көкөністерді көріп, таңдандық.
 – Бақшаға қияр, қызанақ, қызылша, болгар бұрышы, тағы басқа көкөністерді ектім. Бірінші рет болған соң тәжірибе ретінде егіп көрдім. Сондай-ақ кеткен қателік те болды. Қызанақ – қиярға қарағанда шөлге төзімді. Қияр секілді емес, қызанақ өкпек желден қорықпайды. Ал қиярдың күтімі бөлек болады. Оның бабы күшті. Температура 20 градустан төмен болса, өспей қалады. Сонымен қатар құлпынай мен асқабақ та бар. Жеңгең базардан не әкеледі, соны егемін, – дейді Қуаныш аға күліп.
– Қияр мен қызанақтың алдыңғы піскенін теріп алып, отбасым мен ағайындарға бердік. Қиярдан шамамен 1,5 тонна өнім алдым. Жылыжайдың ішіне тамшылатып суару құралын арнайы Тараз қаласынан алдырдым. Мұның барлығы оңай іс емес. Алайда бұл шаруаға шыдамдылық пен төзімділік қажет. Дегенмен еңбек еткен адам тер төксе, жер қайтарары анық. Бұл салада арнайы білімім жоқ. Жылыжай ісіне қызығушылық танытып, қыр-сырын әлеуметтік желіден жұбайым екеуіміз қарадық, басқалардан сұрастырдық. Әйелім гүл егеді, өзім осы іспен шұғыл­данамын. Бұл менің хоббиім десек болады. Алдағы уақытта осы істі қолға алып, көлемін кеңейту жоспарда бар.
Жалпы, Сыр өңірінің  климаты ерекше ыстық және құрғақтығы басым аймаққа жататыны белгілі. Содан да болар,  ауданда жасыл желектің жайқалып өсуі қиын деген пікірді жиі естиміз. Дегенмен ынта, ықылас болса, бұл пікірге келісе қоюға болмайды.
Ауылда жұмыс жоқтың қасы деп бір үйде бірнеше адам қол қусырып жүргенде, үйінің маңын арамшөп басып жатады. Кежегесі кейін тартып, ыж­дағаттылығы жетіспей жататын ауыл­да­ғы ағайынға нағыз табыстың үлгісі осы болар. Осындай аздаған жерге сәл уа­қыт еңбегін салып, жұмыс істесе, бір үйлі жанды асырайтындай-ақ кәсіп. Оған тағы таза өнімнің денсаулыққа тиім­ділігін қосыңыз. «Жер емген ел жүде­мейді» дейді. Қойны құт жеріміз барда, жүде­геніміз жарамас.

Ақтоты Шынықұл
06 тамыз 2019 ж. 1 029 0