Республикалық бюджет: шығын көп, табыс аз

2023 жылдың қаңтар-қыркүйегінде республикалық бюджеттің табысы 12,9 трлн теңге болды, бұл былтырғыдан 9,7 пайызға көп. Ал шығын 2022 жылдың сәйкес кезеңімен салыстырғанда бірден 22,5 пайызға көбейіп, 15,3 трлн теңгеге жетіпті.

Finprom мәліметі бойынша, шы­ғын мен табыс арасындағы айыр­машылық – 2,4 трлн теңге, ара­қатынасы – 118,5 пайыз. Ал былтыр айырмашылық 720,9 млрд теңге, арақатынасы 106,1 пайыз болған. Соңғы жылдары шығын табыстан үнемі асып кетіп жүр.

Биыл қаңтар-қыркүйектегі респуб­ликалық бюджет табы­сының 69,1 пайызы салық тү­сім­дері есебінен қа­лыптасты. Жалпы, жыл басынан бері қазынаға 8,9 трлн теңге салық түскен, бұл былтырғы қаңтар-қыркүйекпен салыстырғанда бірден 23 пайызға артық. Ең көп бөлігін қосылған құн салығы (4,1 трлн теңге), корпоративтік табыс салығы (2,4 трлн теңге) және акциздер (116,6 млрд тең­ге) құрады.

Салықтық емес түсімдер – 245,7 млрд теңге (бір жылда 1,9 пайызға көбейген), негізгі капи­талды сатудан түскен табыс 401,3 млн теңге (69,2 пайызға азайған) болыпты. Ал трансферттер 3,7 трлн теңге, был­тырғыдан 12,4 пайызға аз.

Республикалық бюджет шы­ғы­нына келетін болсақ, биыл қаңтар-қыркүйек қоры­тын­дысы бойынша оның басым бөлігі әлеуметтік көмек пен әлеу­меттік қамсыздандыруға тиесілі болды: 3,5 трлн теңге, бір жылда 8,4 пайызға көбейген. Бұл – мемлекеттік бюджеттің бар­лық шығынының 22,8 пайы­зы.

Шығынның тағы 9,9 пайызы ден­сау­лық сақтау саласына жұмсалды: 1,5 трлн теңге – былтырғыдан 9,9 пайызға көп. Одан кейінгі орында 5,1 пайыз үлеспен қоғамдық тәртіпті, қауіп­сіздікті қамтамасыз ету, құқықтық, сот және қыл­мыс­тық-атқару қызметі са­ла­с­ына жұмсалған шығын тұр (жыл басынан бері 785,9 млрд теңге, 21,5 пайызға көбейген).

Қарызға қызмет көрсетуге бюд­жеттен 1,6 трлн теңге жұм­салған. 2022 жылы бұл ба­ғыт­тағы шығын 1,1 трлн теңге болған. Жылдық өсім – 42,5 пайыз.

egemen.kz
(Сурет ашық дереккөзден алынды)