"Комплаенс қызметі – квазимемлекеттік секторлардағы сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимылдың тиімді құралы"

Жалпы алғанда, «комплаенс» ұғымы - бұл ұйым белгілеген ережелер мен этикалық нормалардың жиынтығы, ұйым қызметкерлерінің іскерлік мінез -құлқы құрметті кәсіп құру мақсаттарына сәйкес келеді.

Заңға сәйкес, барлық компаниялар сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл субъектісі болып табылады, демек олардың барлығына сыбайлас жемқорлықтың алдын алу бойынша шаралар қабылдауға, сондай-ақ сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылықтар жасауға ықпал ететін себептер мен жағдайларды азайтуға құқық берілген.  Сонымен қатар, заңда квазимемлекеттік сектор субъектілері болып табылатын компаниялар сыбайлас жемқорлыққа қарсы комплаенс қызметтерінің функцияларын орындайтын құрылымдық бөлімшелерді анықтайды.

Егер он жыл бұрын комплаенс негізінен банк секторында немесе ірі халықаралық ұйымдардың еншілес ұйымдарында белсенді түрде дамып келе жатса, қазір әр түрлі мемлекеттік органдар, квазимемлекеттік және жеке компаниялар комплаенс мәселелеріне қызығушылық танытады, олар комплаенсті өздерінің қызметін арттыруды бақылау мен жетілдірудің маңызды құралы ретінде қарастырады.

Комплеанс қызметініңмақсаты - коммерциялық ұйымдардың сыбайлас жемқорлықтың алдын алуға бағытталған қолданыстағы заңдарды, ережелер мен стандарттарды сақтауын қамтамасыз ету арқылы компанияның, инвесторлардың, клиенттердің, қызметкерлердің мүдделерін қорғау. Жұмысқа қабылдау кезінде әділдікті, ашықтықты қамтамасыз етудегі бақылау, корпоративтік секторда сатып алуды жүргізу - елдегі күнделікті сыбайлас жемқорлықты жоюдың ажырамас бөлігі.

2019 жылы Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл агенттігі Қазақстанның комплаенс офицерлерінің бірінші форумын ұйымдастырды, оған тек мемлекеттік органдар мен квазимемлекеттік компаниялардың өкілдері ғана емес, сонымен қатар жеке сектордың өкілдері де шақырылды. Енді Қазақстанда комплаенс-офицерлер елдің Сыбайлас жемқорлыққа қарсы қызметімен бірлесе отырып, бизнесті жүргізудің этикалық стандарттарын, әлеуметтік жауапкершілікті жақсарту және іскерлік ортада сыбайлас жемқорлық тәуекелдерін төмендету бойынша жұмыс жасайтын болады.

Комплаенс -офицерлердің жауапкершілік аймағы міндетті түрде мемлекеттік органдармен өзара іс -қимыл жасау кезінде олардың қызметкерлері жасаған сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылықтар ықтималдылығымен байланысты барлық тәуекелдерді алып тастауды қамтуы тиіс.

Болат Айнұр Болатқызы,

Қазақстан Республикасының Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл агенттігінің (Сыбайлас жемқорлыққа қарсы қызмет) Қызылорда облысы бойынша департаментініңбас маманы.