ҰБТ-2022: Тестілеу нәтижесі маңызды
Ұлттық бірыңғай тестілеу – әрбір түлектің өз білім деңгейін көрсететін кезі, яғни он бір жылдық білімінің жемісі. Тестілеу мектеп түлектерінің келешек өмірі мен болашақ мамандығына алар жолдамасы іспетті. Міне, биыл елімізде мектептердің жұмысы Ұлттық бірыңғай тестілеудің нәтижелері бойынша бағаланатын болады. ҰБТ-ға қатысты жаңа өзгерістерде енді тестілеу нәтижесімен тақырыптар мен пәндер бойынша талдау жасалатыны айтылған.Осы жылға дейін ҰБТ қорытындысы бойынша мектептердің білім деңгейін анықтауға тыйым салынған және мектептер шәкірттерді ҰБТ-ға тіркеу мен өтініштерін қабылдаудан босатылған болатын. Бұл шешімнің өзіндік себебі де болды, яғни оқу үлгірімі төмен оқушыларды тестілеуден шеттету және әр өңірдің орташа балды көбейтуге тырысуы түрткі болған.
Жуырда Білім және ғылым министрі А.Аймағамбетов Ұлттық бірыңғай тестілеуге қатысты өзгерістерді айта келе: «ҰБТ-ның орташа балы диагностикалық функцияны орындай алмады. Тек орташа балды білу пайдалы ақпаратпен қамтамасыз етілгенін ғана білдірмейді. Ал егер тақырыптар мен пәндер бойынша талдау болса, бұл басқарушылық шешімдерді қабылдауға мүмкіндік береді. Қазір қабылданған шешім өз рөлін атқарғанын, педагогтер мен мектептерге түсетін жүктемені азайтқанын көріп отырмыз. Яғни оқушылар ҰБТ-ға электронды форматта өз бетінше өтініш берді және оларды ҰБТ-дан шеттету, сондай-ақ тек тест арқылы ғана дайындау және әкімдіктердің облыс рейтингіне ықпал ету әрекеттері тоқтатылды. Енді ҰБТ қорытындысы бойынша әр мектеп, облыс, тіпті пән бойынша талдау жасап, оны мектептердің жұмысын бағалау үшін пайдалануға шешім шығардық. Электронды форматқа көшу енді тестілеуге тақырыптық талдау жасауға мүмкіндік береді. Мұндай жаңалықты біз наурыз айындағы ҰБТ кезінде қанатқақты жоба ретінде енгіздік»,– деді.
Министр А.Аймағамбетовтің пайымдауынша, бұдан былай тестке қатысушы тестті аяқтаған соң жинаған ұпайын ғана біліп қоймай, қандай тақырыптарды білетіні және қайсысына назар аудару қажеттігі туралы қосымша талдау алады. Осындай талдау аудан, облыс және жалпы республика бойынша мектепке де, нақты пәнге қатысты да жасалады. Осы талдау арқылы талапкер қандай тақырыптарға баса мән беру керектігін көруге мүмкіндік болады. Яғни тестке қатысушылар өздерінің кемшін тұстарын біліп, сол тақырыптарға көбірек уақыт бөліп, қателіктерін түзете алады.
Білім және ғылым министрінің айтуынша, мұғалімдер де оқушылардың қандай тақырыптарда қиналғанын көреді. Мысалы, математика пәні мұғаліміне өз оқушыларының ішінде кейбіреуінің бір есептерді нашар шығаратынын байқауға болады. Талдау соның себептерін анықтауға септігін тигізеді. Нақты айтқанда, мұғалімнің өзі түсіндіруде қиналатыны немесе бағдарламада уақыт жеткіліксіздігі, оқулықтағы сұрақтар мәселесі секілді себептерді біле алады. Тиісінше, талдауға байланысты оқу бағдарламаларын пысықтау, мұғалімдердің мақсатты түрде біліктілігін арттыру, біліктілікті арттыру бағдарламаларын өзгерту бойынша шешімдер қабылдай алады. Жазғы ҰБТ қорытындысы бойынша әрбір мектеп, облыс, мұғалім және түлек осындай талдау алады.
Жақында республика бас ұстазы А.Аймағамбетов Facebook желісі арқылы мектеп бітіруші түлектерге ашық хат жолдаған еді. Ашық хатта Министр Ұлттық бірыңғай тестілеуге қатысты бірнеше жаңалықты атап өткен. Мәселен, тест тапсырушыларға калькуляторларды тұрақты түрде пайдалануға рұқсат етілетінін, биыл түлектер ҰБТ тапсырып, екі рет грантқа түсуге мүмкіндік алатынын хабарлады. Сонымен бірге осы жылдан бастап ерекше қажеттіліктері бар түлектерге тестілеу тапсырмаларын орындау үшін негізгі 240 минуттан бөлек, тағы қосымша 40 минут уақыт беріледі. Сондай-ақ тапсырмалар суретсіз, сызбаларсыз және диаграммаларсыз берілмек. Одан бөлек, министр биыл елімізде бөлінетін қосымша грант саны да артқанын, Президенттің қолдауының арқасында грантқа түсуге мүмкіндік артып, қосымша 15 мың грант бөлініп, стипендия мөлшері 15 пайызға өскенін мәлімдеді. Айта кетерлігі, бұған дейін министр елімізде қандай мамандықтардың әлеуеті жоғары екенін атап өтіп, түлектерге жоғары оқу орнын таңдауға қатысты да кеңес берген болатын.
К. МАХСҰТ
