Пошта жұмысы қалай өзгереді?

Тұтынушы таңдауының өзгеруі, электрондық коммерцияға сұра­ныстың артуы әсерінен жаһандық пошта индустрия­сы трансформация үдерісіне ілесіп, операторлар әрқалай жылдамдықпен, әртүрлі табыстылық дәрежесімен жаңа жағдайға бейімделіп жатыр. Соған сай еліміздің пошта жүйесі логистика мен инфрақұрылымнан бас­тап клиенттік сервис пен ұсынылатын қызметтерге дейінгі барлық аспектіні қозғайтын елеулі өзгеріс қарсаңында тұр.

Инфрақұрылымға ав­то­мат­тан­дыру дең­гейiнің төмендігі, пайдаланушы қажеттілігіне жет­кiлiксіз бағдарлану сияқты түйткілдер қосыл­са, пошта же­лісінің қалып­ты жұ­мысы іркіледі. Бүгінде тех­ни­­калық жаңару көбіне орта­лық аймақтарды қам­тиды. Соның салдарынан, пош­та байланысы инфра­құ­ры­лы­мының дамуын­дағы әркел­кілік тұтынушылардың бір бө­лі­гінің пошта қызметі саласынан түсіп қалуына әкеледі. Ірі қа­ла­лар­да жағдай едәуір оңды бол­ға­нымен, елі­міздің шалғай жер­ле­ріндегі пош­талар әлі жаңғыр­туға зәру.

Қазір елдегі барлық 2 мың ауылдық пошта бөлімшелерінің 37%-ы (773) тұрғындары 2 мың адамнан аз ауылдарда орна­ласқан. Осыған байланыс­ты бөлімшелердің жұмысы да тиімсіз болып отыр. «Қаз­пош­­таның» материалдық-тех­никалық базасының жай-күйі де жіті назар аударуды қажет етеді. Мысалы, жылжымайтын мүлік ны­сандары орташа есеппен 65%-ға тозған, 375 нысан өткен ғасырдың 70-жылдарында пайдалануға бері­л­ген. Ұлттық оператордың теңгеріміндегі көлік құралдарының 2,1 мың бірлігінің 25%-ы (540) есептен шығаруға жатады. ХҚКО, банк функцияларын қатар орындап отырған пошта бөлімшесі ауылдық жерлерде стратегиялық маңызға ие. Кейбір пошта бөлімшелері тіпті билет кассаларының рөлін атқа­ра­ды. Мемлекеттік қызмет көр­­сету жобасы аясында 200 елді мекенде ауылдық пошта байланысы бөлімшелері арқылы: анық­та­малар, әлеуметтік сипат­та­ғы түрлі жәрдемақыларды ресімдеу, мүмкіндігі шектеулі жандарды техникалық-көмекші құралдармен қам­тамасыз етуге өтініштер, сон­дай-ақ азаматтық хал актілерін тір­­­­­кеу, білім, спорт жө­нінде 40-тан аса мемлекеттік қыз­мет түрін алуға мүмкіндік бар.

Осы ретте биылдан бастап Пошта заңнамасына енгізілген тү­зету­лердің басым бөлігі пош­та жүйесін жаңғыртуға, қызмет сапасын арттыруға бағытталып, шалғай ауылдарда пошта бөлім­шелерінің жұмыс істеуін қам­та­масыз ететін ережелерді қарас­тыр­ған. Заң аясында пошта операторы әкімдіктерді пошта байланысы бөлімшеле­рінің жабылуы туралы алдын ала хабарлауға міндетті. Бұл ретте әкімдіктерге пошта байланысы бөлімшелерін сақтауға жәрдемдесу шараларын көрсетуге қатысты құзырет беріледі. Сонымен қатар «Қаз­пош­таның» медициналық препараттар мен бұйымдарды жет­кізумен, сақтаумен айналысу құқығы заңнамалық деңгейде бекітілді. Бұл бастама қашықтағы тұрғындарға дәрі-дәрмектің, жеңіл­діктердің қолжетімділігін жақ­сарту мақсатында қабыл­данып отыр.

Пошта жүйесіндегі өзгерістер дәстүрлі, жаңа коммуникация тәсілдері арасындағы тепе-тең­дік­ті қамтамасыз ете отырып, қо­ғам­ның заманауи үрдістері мен қажеттіліктерін белгілейді. Қазір дәстүрлі хаттарға деген қызығушылық қайта жандана бастады. Электронды поштаны, әлеуметтік желілерді жаппай қолдану үрдісінде қарым-қаты­нас тәсілдері айтарлықтай өзгергенімен, ғасырлар бойы мәдени алмасудың маңызды бөл­шег­і болған дәстүрлі поштаның қоғам өміріндегі орны ерекше. Көп адамға қолмен жазылып, жүрекке жеткен мәтін виртуалды баламалардан әлдеқайда құнды. Пошта арқылы келетін хат-хабар, мерзiмдi басылымдарды жеткiзу қызметтері қысқарып жатса да, олар қашанда сұранысқа ие. Мысалы, былтыр елімізде 25 миллиондай баспа хат жет­кізілген. Яғни қағаз хаттар әсіресе интернетке қолжетімділігі шектеулі аймақ­тарда өзектілігін сақтап отыр.

Экономикалық факторлар­ды ескеріп, шығындарды оңтай­ландыру мақсатында тір­кел­ме­ген хаттар мен карточ­ка­лар­ды жинауға арналған пошта жәшік­тері жойылмақ. Дәстүрлі пошта жәшік­терінің орнына көппәтерлі үйлерде, басқа ғимараттарда орналастыруға болатын поштаматтар енгізіледі. Бұл қызметтің қолжетімділігін жақсарту, хат-хабарларды алу қауіпсіздігін арттыру мақсатында қарастырылған. Сол сияқты «Пошта туралы» заңға енгізілген түзету­лер­де парольді (ПИН-кодты) енгізу арқылы құқықты растаумен сәлемдемені үшінші тұлғаларға тапсыру мүмкіндігі, SMS немесе QR-код арқылы верифика­ция­сы бар пош­та сәлемдемелерін табыстаудың заманауи тәсілі көзделеді.

Ботагөз ӘБДІРЕЙҚЫЗЫ

Ақпарат көзі: egemen.kz
Фото: egemen.kz