Жедел жәрдем – жанға дәрмен
Ең бірінші байлық –денсаулық. Ол– бақытты, толымды өмірдің кепілі және негізгі шарты. Дәрігерлік жұмыс та көптеген салаға бөлінеді, солардың ішінде елмен етене араласып, халыққа алғаш боп көмеккөрсететін жедел жәрдем қызметі. Осы орайда біз де аталған саланың қызу тірлігі жайлы Арал аудандық жедел жәрдем бөлімшесінің меңгерушісі Зәмзагүл Ұйқасовамен сұхбат жүргізген едік.
– Жедел жәрдем бөлімшесінің қызметі туралы қысқаша айтып берсеңіз...
– Жедел жәрдем – бұл науқас адаммен ең бірінші болып бетпе-бет кездесу, алғашқы шұғыл көмек көрсету. Ең бірінші науқас адам жедел жәрдемге қоңырау шалады. Бірінші науқастың жағдайын, ол ауыр жағдайда ма, жеңіл жағдайда ма анықтайтын, диагноз қоятын да–біздер. Сол диагнозбен ауруханаға жеткізгенге дейін көмек көрсету–міндетіміз, науқастың шағымымен, сыртқы бақылауымызбен: қалай отыр, өзін қалай сезінуде және де қан қысымын тексеру арқылы диагноз қойып анықтаймыз.
– Сіздің ойыңызша жедел жәрдемде жұмыс істейтінқызметкерлердің бойында қандай қасиет болуы тиіс?
– Ең алдымен, жедел жәрдем дәрігері, қызметкері батыл болуы керек. Сондай-ақ, ол адамдарға жанашырлық танытуы тиіс. Білім керек болуы мүмкін дағдылар да пайда болады, қалыптасады, бірақ жанашырлық, мейірімділікқасиеттерінсіз ештеңе шықпайды. Және де жедел жәрдем қызметкерлерінде міндетті түрде жылдамдық, ұйымшылдық, аса жауапкершілік болуы тиіс.
– Қазіргі таңда жедел жәрдем бөлімшесінде қанша адам қызмет жасауда?
– Жедел жәрдем бөлімшесінде 55 қызметкер еңбек етуде. Және де №40, №41, №42 нөмірлі жедел жәрдем көлігі жұмыс жасауда. Сонымен бірге Қызылорда, Алматы секілді қалаларда кардиологиялық, педиатрлық, жалпы бригадалар болып бөлінеді. Яғни, науқастың шағымына байланысты. Мысалы, инфаркт, жүрегі қысылып тұр деп шақырады. Міне, сол кезде үлкен қалаларда кардиологиялық бригада жібереді. Ал біздерде қандай қоңырау болсын, жалпы мамандандырылған бригада жіберіледі. Ол бала педиатры, акушер-гинеколог та, жалпы бригада да болуы мүмкін.
– Жедел жәрдем тек өзіміздің қаламыздың ішінде қызмет жасай ма, я болмаса ауылдық жерге де қатынап, көмек көрсетіле ме? Қайауысымда, қай мезгілде қоңырау көп түседі?
– Көбіне түнгі мезгілде шақырту көп болады. Жедел жәрдем көліктерінің бір-бірін көрмейтін уақыттар да бар. Ауылдық жерлерге де қатынаймыз. Мысалы, Жақсықылышқа дейін барамыз, Сексеуілде тасымалдайтын науқас болса, екі ортаға яғни айрыққа дейін алып келеді, әрі қарай біздер көмек көрсетіп, өзіміз ауруханаға жеткіземіз.
– Қызметкерлеріңіздің біліктілік арттыру оқуына қатысуы, қоғамдық іс-шараларға қатысуы қалай?
– Жедел жәрдем бөлімшесінің қызметкерлері арасындаөнерлі азаматтар бар, олар өздерінің жұмыстарынан да бөлек, қоғамдық іс-шараларға атсалысып, белсенділік танытып тұрады. Көптеген жарысқа қатысып, бөлімшеміздің атын шығарып, жеңіс сыйлаған кездері аз емес. Өздерінің кәсіби біліктілігін арттыру мақсатында оқуға барып, сырттан жергілікті жерге келіп оқытатын оқуларға қатысып, өздерінің білімдерін шыңдап, тәжірибе жинақтап, заман талабына сай жаңалықтарды меңгеріп тұрады.
– Жалпы, жұмыстың, қызмет көрсетудің нәтижесібасқа аудандарға қарағанда қай деңгейде?
– Жыл аяғындағы қорытынды есеп бойынша қалағақарайтын 9 ауданның ішінде жақсы нәтиже көрсеттік.Яғни, уақытында көмекке баруымыз, жабдығымыз, дәрі-дәрмектеріміз, жалпы қызмет көрсету жағы жоғарғы деңгейде десек болады.
* * *
Сұхбат барысында жедел жәрдем бөлімшесінеәдеттегідей қоңырау шалынды. Диспетчер қоңырауға жауап беріп, керекті мәліметті жылдам алып, жедел жәрдем көлігін көмек сұрап шақырған науқасқа жіберді. Жедел жәрдеммен мен де бірге барып,сырттай бақылау жасадым. Қажеттімекенжайға 5 минутта жетті. Науқас үлкен жастағы қарт әжеміз екен, өзінің жағдайын айтып түсіндірді. Науқасқа суық тиген, температурасын тексеріп, алғашқы көмек көрсетіліп, керекті дәрі- дәрмектерін жазып берді.
Зәмзагүл Толыбайқызынан сұхбат барысында алған мәліметтерім жедел жәрдеммен еріп жүрген кезімде көз алдымнан өтті. Уақытпен санаспай, науқастыңкөңілінен шығып жүрген абзал жандардың еңбегі шынымен де өлшеусіз.
Асылгүл Жұмағұлова,
“Тұран“ университетінің 2-курс студенті
– Жедел жәрдем бөлімшесінің қызметі туралы қысқаша айтып берсеңіз...
– Жедел жәрдем – бұл науқас адаммен ең бірінші болып бетпе-бет кездесу, алғашқы шұғыл көмек көрсету. Ең бірінші науқас адам жедел жәрдемге қоңырау шалады. Бірінші науқастың жағдайын, ол ауыр жағдайда ма, жеңіл жағдайда ма анықтайтын, диагноз қоятын да–біздер. Сол диагнозбен ауруханаға жеткізгенге дейін көмек көрсету–міндетіміз, науқастың шағымымен, сыртқы бақылауымызбен: қалай отыр, өзін қалай сезінуде және де қан қысымын тексеру арқылы диагноз қойып анықтаймыз.
– Сіздің ойыңызша жедел жәрдемде жұмыс істейтінқызметкерлердің бойында қандай қасиет болуы тиіс?
– Ең алдымен, жедел жәрдем дәрігері, қызметкері батыл болуы керек. Сондай-ақ, ол адамдарға жанашырлық танытуы тиіс. Білім керек болуы мүмкін дағдылар да пайда болады, қалыптасады, бірақ жанашырлық, мейірімділікқасиеттерінсіз ештеңе шықпайды. Және де жедел жәрдем қызметкерлерінде міндетті түрде жылдамдық, ұйымшылдық, аса жауапкершілік болуы тиіс.
– Қазіргі таңда жедел жәрдем бөлімшесінде қанша адам қызмет жасауда?
– Жедел жәрдем бөлімшесінде 55 қызметкер еңбек етуде. Және де №40, №41, №42 нөмірлі жедел жәрдем көлігі жұмыс жасауда. Сонымен бірге Қызылорда, Алматы секілді қалаларда кардиологиялық, педиатрлық, жалпы бригадалар болып бөлінеді. Яғни, науқастың шағымына байланысты. Мысалы, инфаркт, жүрегі қысылып тұр деп шақырады. Міне, сол кезде үлкен қалаларда кардиологиялық бригада жібереді. Ал біздерде қандай қоңырау болсын, жалпы мамандандырылған бригада жіберіледі. Ол бала педиатры, акушер-гинеколог та, жалпы бригада да болуы мүмкін.
– Жедел жәрдем тек өзіміздің қаламыздың ішінде қызмет жасай ма, я болмаса ауылдық жерге де қатынап, көмек көрсетіле ме? Қайауысымда, қай мезгілде қоңырау көп түседі?
– Көбіне түнгі мезгілде шақырту көп болады. Жедел жәрдем көліктерінің бір-бірін көрмейтін уақыттар да бар. Ауылдық жерлерге де қатынаймыз. Мысалы, Жақсықылышқа дейін барамыз, Сексеуілде тасымалдайтын науқас болса, екі ортаға яғни айрыққа дейін алып келеді, әрі қарай біздер көмек көрсетіп, өзіміз ауруханаға жеткіземіз.
– Қызметкерлеріңіздің біліктілік арттыру оқуына қатысуы, қоғамдық іс-шараларға қатысуы қалай?
– Жедел жәрдем бөлімшесінің қызметкерлері арасындаөнерлі азаматтар бар, олар өздерінің жұмыстарынан да бөлек, қоғамдық іс-шараларға атсалысып, белсенділік танытып тұрады. Көптеген жарысқа қатысып, бөлімшеміздің атын шығарып, жеңіс сыйлаған кездері аз емес. Өздерінің кәсіби біліктілігін арттыру мақсатында оқуға барып, сырттан жергілікті жерге келіп оқытатын оқуларға қатысып, өздерінің білімдерін шыңдап, тәжірибе жинақтап, заман талабына сай жаңалықтарды меңгеріп тұрады.
– Жалпы, жұмыстың, қызмет көрсетудің нәтижесібасқа аудандарға қарағанда қай деңгейде?
– Жыл аяғындағы қорытынды есеп бойынша қалағақарайтын 9 ауданның ішінде жақсы нәтиже көрсеттік.Яғни, уақытында көмекке баруымыз, жабдығымыз, дәрі-дәрмектеріміз, жалпы қызмет көрсету жағы жоғарғы деңгейде десек болады.
* * *
Сұхбат барысында жедел жәрдем бөлімшесінеәдеттегідей қоңырау шалынды. Диспетчер қоңырауға жауап беріп, керекті мәліметті жылдам алып, жедел жәрдем көлігін көмек сұрап шақырған науқасқа жіберді. Жедел жәрдеммен мен де бірге барып,сырттай бақылау жасадым. Қажеттімекенжайға 5 минутта жетті. Науқас үлкен жастағы қарт әжеміз екен, өзінің жағдайын айтып түсіндірді. Науқасқа суық тиген, температурасын тексеріп, алғашқы көмек көрсетіліп, керекті дәрі- дәрмектерін жазып берді.
Зәмзагүл Толыбайқызынан сұхбат барысында алған мәліметтерім жедел жәрдеммен еріп жүрген кезімде көз алдымнан өтті. Уақытпен санаспай, науқастыңкөңілінен шығып жүрген абзал жандардың еңбегі шынымен де өлшеусіз.
Асылгүл Жұмағұлова,
“Тұран“ университетінің 2-курс студенті