ӘМСҚ басшысы Ақтөбе облысының бас дәрігерлерімен кредиторлық берешекті талқылады

Ақтөбе облысының медициналық ұйымдарының жалпы қарызы 4,7 млрд теңгені құрайды, оның басым бөлігі мемлекеттік емханалар мен ауруханаларға тиесілі. Кредиторлық берешектің пайда болу себептері мен оларды шешудің жолдары Әлеуметтік медициналық сақтандыру қоры басқармасының төрағасы Сәбит Ахметовтің облысқа жұмыс сапары барысында қаралды.

Қор басшысы Ақтөбе облысында болып, медициналық ұйымдардың бас дәрігерлерімен, облыстық мәслихаттардың депутаттарымен кездесіп, проблемалық мәселелерді талқылады.

Сәбит Ахметов сөйлеген сөзінде бүгінгі таңда барлық өңірлер үшін ең өткір мәселе кредиторлық қарыз мәселесі болып отырғанын атап өтті. Еліміздегі медициналық ұйымдардың жалпы қарызы 87 млрд теңгеден асады, оның 4,7 млрд теңгесі Ақтөбе облысындағы 38 медициналық ұйымдікі. Бұл ретте негізгі борыштық жүктеме 16 мемлекеттік медициналық ұйымға тиесілі.

Олардың міндеттемелерін өтеуіне бірнеше факторлар кедергі келтіреді: медицина қызметкерлерінің жалақысының жыл сайынғы өсуіне (көптеген адамдардың жалақысы барлық шығындардың 80-90%-ын құрайды), коммуналдық қызметтерге және іс жүзінде ақша қалмаған басқа шығындарға бағаның өсуіне байланысты жалақы қорына түсетін үлкен жүктеме. ӘМСҚ басшысының айтуынша, көп дүниелер әлі де дұрыс басқаруға байланысты болмақ.

«Бас дәрігерлермен кездескен кезде мені ең алдымен сандар қызықтырады және оларды барлық басшылардың біле бермейтінін байқаймын. Өз бюджетін, дәрігерлер санын, кадр тапшылығын, қарызын білетіндер бар. Ал, экономикалық жағынан өз орынбасарларына қарап, бірде-бір сұраққа өзі жауап бере алмайтындар да бар. Егер бас дәрігер өз қаржы көлемін білмесе, ол жалпы жағдайды бақылай алмайды деп айта аламыз. Менің ойымша, бас дәрігер жағдайды бақылап, барлық бизнес-процестердің қыр-сырын біліп, проблемалардың шешімін таба алуы керек», – деп кездесу барысында Сәбит Ахметов өз пікірімен бөлісіп, бұл ретте кредиторлық берешек мәселелері Қордың құзыретіне кірмейтінін атап өтті.

Дегенмен, Қор мүмкіндігінше жеткізушілерге жағдайды түзетуге көмектесуге дайын. Мәселен, шілде айында Денсаулық сақтау министрлігімен бірлесіп, міндетті медициналық сақтандыру жүйесіне қосымша 59 млрд теңге бөлу туралы шешім қабылданды, оның 3,3 млрд Ақтөбе облысының медициналық ұйымдарына қарастырылған. Бүгінгі таңда қаражат филиалдарға жеткізілді, медициналық ұйымдар арасында одан әрі бөлу үшін конкурстық рәсімдер басталды.

Алайда, Сәбит Ахметов атап өткендей, тек Қор есебінен барлық кредиторлық берешекті жабу мүмкін емес. Ол медициналық ұйымдарды Қаржылық сауықтыру жоспарын әзірлеп, бекітуге, ал жергілікті атқарушы органдарды қосымша қаржыландыруға, соның ішінде коммуналдық төлемдерді жабуға көмектесуге шақырды.

«Естеріңізге сала кетейік, бұрын біз таза кіріс-шығыс сметасы бойынша жұмыс істегенбіз, яғни бөлінген қаржының көлеміне қарамастан халықты емдейтінбіз. Қазір төлем әрбір емделген жағдай үшін жүргізіледі. Бұл тәсіл жалпы қаржыландыру жағдайын жақсартты. МӘМС жүйесін енгізудің өтпелі кезеңін ескере отырып, мен медициналық қоғамдастықты түсіністікпен қарауға және проблемаларды бірге шешуге, өздерінің ішкі резервтерін іздеуге және пайдалануға шақырамын», – деді бас дәрігерлерге.

Қор өз тарапынан жыл сайынғы тарифтерді көтеру бағытында қосымша қайта қарауды көздеп отыр. Қор басшысының айтуынша, МӘМС – ке қатысты барлық тарифтерді бірден көтеру мүмкін емес, өйткені бәрі бюджет мүмкіндіктеріне және МӘМС түсімдеріне байланысты.

Бүгінгі таңда тарифтерді көтерудің басым бағыттары - жедел жәрдем және балалар нозологиясы.

Сонымен қатар, скрининг мәселесі де қозғалды. Қазіргі уақытта 1-кезең ТМККК шеңберінде жүргізіледі, ал 2-кезең МӘМС пакетімен қаржыландырылады. Тиісінше, сақтандырылмаған пациент екінші кезеңнен өте алмайды, бұл әлеуметтік маңызды ауруларды ерте анықтау және емдеу қағидасына қайшы келеді. Сәбит Ахметовтің айтуынша, пациенттердің сақтандыру жағдайына қарамастан тексеріліп, дереу ем алуы үшін екінші кезеңді ТМККК пакетіне көшіру мәселесі қарастырылуда.

Кездесу барысында дәрігерлер қажетті екі отаның тек біреуі ғана төленетін кезде біріктірілген ақаулар бойынша оталарға ақы төлеудегі клиникалық хаттамалар мен тәсілдерді қарау қажеттілігі туралы айтты. Бұл мәселе бақылауға алынып, уәкілетті органмен бірлесіп пысықталатын болады, деп уәде берді Сәбит Ахметов.

Дәрігерлер сонымен қатар бөлінген қаражаттың едәуір бөлігін алып отырған шамадан тыс пациенттерге көмек көрсетілетінін ескере отырып, қаржыландыру мәселесін қарастыруды сұрады. Ақтөбе облысына басқа өңірлердің тұрғындары бірегей жоғары технологиялық медициналық қызметтерді алу үшін келеді, медициналық ұйымдар одан бас тарта алмайды, өйткені пациент таңдау құқығына ие. Сонымен қатар, сызықтық шкала іске қосылатындықтан, жергілікті тұрғындарға әрдайым ақша жете бермейді. Сәбит Ахметов бұл мәселені зерттеуге уәде берді, бірақ сызықтық шкала жойылмайтынын атап өтті.

Айта кету керек, Қор басшысы Қазақстан өңірлеріне жұмыс сапарларын жасайды, сұрақтар қояды және жұмыс барысында оларды назарға алады. Ақтөбе облысы есеп бойынша жұмыс сапары жасалынған жетінші өңір болды. Бұған дейін Сәбит Ахметов Қостанай, Павлодар, Ақмола, Қарағанды, Абай, Шығыс Қазақстан облыстарындағы медициналық ұйымдардың қызметімен танысты. Алдағы күндері Қор басшысы Астана, Қызылорда, Түркістан және Жамбыл облыстарының, сондай-ақ Шымкент қаласының медициналық ұйымдарына барады.