Ертеде,  үлкен таулар мен ну ормандар арасында орналасқан бір әсем ауылда бір жігіт өмір сүріпті. Оның есімі Айдын екен. Айдын ақылды, еңбекқор, әрі жүрегі мейірімге толы жігіт еді. Ауылдастары оны жақсы көріп, әрдайым мақтап жүретін. Ол таң атқаннан күн батқанға дейін шаруашылықта жұмыс істеп, отбасы мен ауылына көмектесіп, бәріне үлгі болатын.

Айдын арман қуып қалаға келді. Қала үлкен әрі әдемі еді, бірақ онда әртүрлі адамдар өмір сүрді. Бір күні Айдын жаңа достар тапты. Олар қала өмірінің қызығын көрсетіп, түрлі кештерге шақырды. Бір кеште достары Айдынға бір кішкентай түйіншек ұсынды.

– Бұл не? – деп сұрадыАйдын.

– Бұл саған қуаныш сыйлайды, қайғы-мұңыңды ұмытасың. Өзіңді еркін сезініп, бәрін жеңіл қабылдайсың, – деді достары.

      Айдын басында сенбеді, бірақ олардың айтқанына қызығып, түйіншекті алды. Бұл – есірткі еді. Ол алғашында ештеңе сезбеді, бірақ кейінірек өзіне керемет қуат пайда болғандай сезінді. Ол бұл сезімге қатты қызығып, қайта-қайта қолданып жүрді.

     Бірнеше апта өткен соң, Айдын байқаусызда өз өмірінің өзгеріп кеткенін сезді. Бұрынғыдай еңбекқор болуды қойды, туыстары мен достарын ұмыта бастады. Әрдайым сол түйіншекке тәуелді болды. Денсаулығы нашарлап, әлсірей бастады. Ол бұрынғыдай мейірімді, қуанышты адам емес еді.

Ауылына оралғанда, ауылдастары Айдынды танымай қалды. Оның түрі жүдеп кеткен, көзі күңгірт тартып, жүзінде бақыттың ізі де қалмапты. Анасы оған қарап:

    Қалада оған ешкім  нан бермегендігінен оның денсаулығында кінәрәт бар екендігін ауылдастары мен анасы байқады . Анасы баласынаң түрінен шошып жаны ашып қарады. Сол кезде бір затқа тәуелді екенін білді .

 Айдын анасының көз жасын көріп, өзінің қандай қателік жасағанын түсінді. Ол айнаға қарап:

 – Мен кім болдым?  Бұрын бәрі жақсы еді.  Бәрін қайтара аламын ба? – деп ойланды.

     Бірақ есірткінің құрығынан шығу оңай емес еді. Ол бар күшін жинап, бұл зиянды әдеттен арылуға бел байлады. Ауыл ақсақалдары мен дәрігерлері оған көмектесуге тырысты.  Айдын ұзақ уақыт бойы күресті, бірақ ең бастысы –  ол өзінің қателігін мойындап, бәрін түзетуге ниеттенді. Қорқып не істерің білмей анасы тау ішінде тұратын емші  әжеге барып ақыл-кенес сұрайды . Әже баласын ертіп келуің сұрайды . Анасы ертеніне баласың ертіп келеді, әже медицина орталығына апаруды ұсынады, анасы келіседі. Таң ата салысымен қалаға жол таратады . Осылайша Айдын бірнеше күн емханада жатады. Айдын қиналады, уақыт өткізе алмай жатады. Уақыт өте келе Айдын емханадаң шығады. Ауылына оралып,анасы айдынның ауырудан айыққаның бірден байқайды.

       Көп уақыт пен қажырлы еңбек арқасында Айдын қайтадан бұрынғы қалпына келді. Ол енді ешқашан зиянды заттарға жақындамайтынын түсінді. Айдын ауылына қайта оралып, бәріне өзінің басынан өткенін айтып берді. Ол жастарға:

– Есірткі – өмірді  бұзатын жау. Оған жақындамаңдар !

      Бақыт пен қуаныш тек таза жүрек пен еңбек арқылы келеді, – деп ақыл айтты.

      Айдынның оқиғасы көп адамдарға сабақ  болды.  Енді ол тек өз ауылында ғана емес, басқа жерлерде де адамдарға зиянды әдеттерден сақтануды үйрететін үлгі болды.

№ 60 Ж.Түменбаев атындағы орта мектебі

6 сынып оқушысы

Сазды ауылы