Алшынбай ата кесенесі
Ата-бабаны, өлі әруақты құрметтеу – қазақтың қашаннан қанына сіңген, ұрпақтан-ұрпаққа дарып келе жатқан дәстүрлі қасиеті. Соның бір айғағындай, Алшынбай ата ұрпақтары бабаларының құрметіне үлкен, көрікті кесене салып, ас беріп, кейінгіге өнеге болатындай игілікті іс тындырды.
Ата-тегіне келетін болсақ, Жақайымның Тоқал-Асанынан Қосқұлақ, одан Алшынбай туады. Алшынбай өз заманында әрі батыр, әрі әулие дегендей тегін адам болмаған екен. Сондықтан да ол дүниеден өткенде мүрдесін Шалқардың солтүстік батысына қарай 50 шақырым жердегі Болғасын деген үлкен әулиелер қорымына апарып жерлейді. Кейін ұрпағы аталарының жатқан жерін тауып, басына ескерткіш құлпытас қойып және топырақ алып, туған жерінде кесене салуға уағдаласады.
Оңтүстікте Дәукенің құмы, Тасыр, батысында Сексеуіл, Тербенбес, теріскейінде Шижаға, шығысында Алтықұдық – осы маңай Алшынбай ата жайлаған жер болса керек. Сондықтан да ұлы жолдың бойынан Сексеуіл кентіне бұрылғандағы биік төбе басына баба жатқан жерден әкелген топырақты көміп, көрікті кесене тұрғызды.
Бұл айтуға оңай болғанмен, оның талай қиындығы да кездесті. Әсіресе барлық мәселе қаржыға келіп тірелетіні белгілі. Осындай игілікті іс барысында «Бітер істің басына жақсы келер қасына» дегендей, Алшынбай атаның Алматыда тұратын жанашыр ұрпағы Мұрат мен Нұрым Өтегеновтер мен Мұратжан Шомбалов қомақты қаржы бөліп, демеушілік жасап, кесененің көрікті де әсем салынуына айта жүрерліктей қолдау көрсетті. Сонымен бірге ағайын-туыстар да бұл жұмыстан қалыс қалған жоқ.
«Мың қосшыдан бір басшы» дегендей, осы үлкен істің басында әулет үлкендері Мұрат Қайыңбаев, Байғазы Әйтешов, Қазыбай Арыстанов, Абзал Жұбаниязовтар басшылық жасап жүрсе, кесененің қара жұмысында Батырхан Әбшүкірұлы, Серік Диханов, Темір Қосанов, Тұрмантай Нәукенов, Ислам Нұрманов, Асылхан Сақтағанов, Кемал Балымбетов, Қанат Махамбетов, тағы басқалар болды. Ал бұларға техника жағынан Ринат Пахуадинов, Әбөк Сақтағанов іркіліссіз көмектесіп отырды.
Кесененің ашылу салтанатында әулет үлкендері Қызылорда қаласының құрметті азаматы Жеткерген Оразбаев, Арал ауданының құрметті азаматы Қайролла Абылаев және аралдық Қазыбай Аханұлы, тағы басқалар шығып сөйлеп, Алшынбай атаның өмір жолы мен оның жер-жердегі бүгінгі ұрпағы жайлы кеңінен әңгімеледі.
Мұнан соң кесененің жанынан кеңінен тігілген ақ шатырдың ішінде екі жүзден астам адамға дастарқан жайылып, ас беріліп, баба рухына Құран бағышталды.
Осылайша келбетті де әсем кесене салып, ас беріп бабаларын ұлықтаған Алшынбай ұрпағы бірліктің, ынтымақтың үлгісін көрсеткендей келелі іс тындырды.
Ж. ЖАҚЫП