Алғашқы медиатор
– Ата, сіздің «Қаламгер асуы» аталытын кітабыңнан «Алғашқы медиатор Аралда жүр» деген мақалаңызды оқыдым, сондағы бас кейіпкеріңіз көршідегі Әбілбай ата ма? Бұл кісіні де «Сұңғыла қария» десек жарасымды ма? Медиатор деген қандай қызмет өзі?– Медиатор, әрине қызмет – деді атам, – Медиация азаматтық еңбек және отбасылық дауларды, әрі қоғам мүшелерімен заңды тұлғалар арасындағы талас-тартыс пен егесті, өзара келіспеушілікті реттеудің баламалы тәсілі деп түсінген жөн. Ал бітімшілік, бітістірушілік, келістірушілік ара-ағайындық дәстүр қазаққа қашаннан-ақ таныс-біліс, қанымызға сінген қасиет. Демек, оны қолданысқа еңгізу арқылы бүгінгі сот жүйесіне түсіп отырған артық салмақты едәуір жеңілдету болмақ.
– Ата, бір басылымнан «Медиация туралы заңның» 2011 жылдың 5 тамызында күшіне енді дегенді оқығаным барды.
– Мүмкін, солай шығар. Ал менің айтқалы отырған оқиғам ол заң шыққан уақыттан әлде қайда ілгеріректе болды.
– Сонда қалай, ата?
– Мен заңды демалысыма 1991 жылдың 1 мамырында бұйрық алдым. «Ардагерлер үйіне» кезекші боламыз. Келім-кетім кісілерге ақыл қосамыз, жөн сілтейміз. Телефон шалып «жедел-жәрдем» келмей жатыр, содан көмектесіңіз дейтіндер бар. Бір кездесуде аудандық ішкі істер бөлімінің бастығы Н.Қожамұратов:
– Апырай, бұл келіндерге не болған, бірінің үстінен бірі арыз шағымды боратуда, бүгін соның 17-сін тіркедік, шақырамыз, сөйлесеміз. Келіскен болады. Жоқ, ертеңіне арыз тағы келіп тұрады.
– Даулары не екен, ата?
– Өздері көрші. Бірінің үйіне бірі қоқыс төгеді. Тіпті үйіп тастайды. Және айқай шығарып, ұрысып көрші-көлеңнің тынышын алады. Сотқа жіберу әбес сияқты. Ағалар, сіздер сөйлесіп көріңдерші, – деп өтінді. Шағым хаттарын қабылдап алдық. Бәрі полиция бастығының айтқанындай екен. Ал кімді жібереміз? Ардагерлерді тізімдеп отырып, Жетес бидің туысы, сауда саласында көп істеген, әйелдердің мінез-құлқынан толық хабардар Әбілбай Садықбайұлына тоқтап,телефон соғып едім.
– Мақұл аға, – деп бір апта мұрша сұрады. Апта өтті ме, өтпеді ме, Әбілбай інім күлімсіреп келіп тұр:
– Шаруа бітті, аға! Енді о жақтан полицияға шағым түспейді.
Әбілбай тапсырманы мықтап бекімдеген екен. Расында да о жақтан айқай-шу естілмеді.
– Медиатор қызметін ауданда үлгілі атқарғандар болды ма, ата?
– Болды. Мәселен полиция подполковнигі Бұйрабай Бердалиевтің есімі гүрілдеп жүрді. Баспасөзде жазылды. Ол сондай құрметке лайық азамат, еді-ау!...
***
Осындай әнгімеден кейін ойланасың, толғанасың. Пәлендей күрделі емес көрінеді. Сенің де, менің де қолымнан келер еді-ау, дейсің. Дейсің де қоясың. Әлде өзіңе сенім жоқ па? Өзіне сенімдінің қолынан бәрі келер-ді...
Жазып алған Мерей Шәкрат,
№14 мектеп-лицейінің оқушысы
