Ардагерлер алдыңғы сапта

Адамзат тарихында ең қан­құйлы, ең алапат екінші дүние­жүзілік соғыс ондаған миллион адамның өмірін қиды. Қаншама қалалар қиратылып жермен-жексен боп қалды. Жер бетінде жесірлер мен жетімдердің көз жасы көл-дария боп аққандай еді. Одақтастардың біріккен күшімен фашизм өз ұясында талқыланды. Соғыстан кейін Германия одақтастар шешімі­мін екіге бөлінді. Фашизмнің қайта бас көтермеуі үшін де, ол елде әскер ұстау күнтәртібінде тұрды. Сөйтіп соғыс аяқталған соң, Германиядағы Кеңес окку­па­циялық күштері әскерінің тобы сол елде қалды. Сондай-ақ Ав­стрия­дағы, Венгриядағы, Чехослова­кия­дағы орталық күш­­тер және Польшадағы Сол­түстік күштер топтары құрыл­ды. Сөйтіп ондаған жылдар бойы осынау әскери топтар сап­ында қанша­ма қазақ­стандық жауынгерлер өздерінің аза­мат­тық борышын өтеді.

Германиядағы Кеңес жауын­герлері мен офицерлерінің ал­дына қойылған міндет - басып алған аймақты басқару және осы бейбіт өмірге қайтару тұрған. Соны­мен қатар КСРО-ның бат­ыс шекарасын сырт­қы қауіп-қатерден қор­ғау және жаудың соқ­қысын талқан­дау мін­деті бол­ған стратегиялық маңыз­ды бөлімше еді. Сондықтан да бұл аса жа­уапты әскери қызмет еді. Алғашқы жылдарда топ фашис­тік шабуыл­дың зардап­тарын жою үшін қажетті жағдайларды қамтамасыз етуге бағытталған әскери-әкімшілік шараларды жүзеге асырды. Топтың жеке зауыттары, инфро­құрыл­ымдық нысанда­ры, офицерлер мек­тептері, пионер­лер лагер­лері, санаторий­лер, сауда жел­ісі, теле­дидар орталық­тары, тұрмыстық қыз­мет көр­сету кешен­дері - әр гарнизондар болды. 1984 жыл­дан 1992 жылға дейін күштер тобы батыс ба­ғыт­ының жоғары қолбасшы­лығына бағынды. Әскер тобын­да 777 әскери қа­ла­шықта 36290 ғимарат пен құрылыс болды. Әскери топтардың Гер­мания мем­лекетінен түпкілікті шығар­ыл­ғанына биыл 30 жыл толды.

Сол кездері Еуропа аума­ғындағы социалистік елдерде әскери борышын өтеген қазақ­стандық офицерлер мен жауын­герлер үлкен әскери-кәсіби мектептен өткен еді. Олар кейін тәу­елсіз Қазақстанның әскери бөл­ім­шелерінде, басқа да бейбіт өмір салаларында еңбек етті. Мем­лекетіміздің түрлі қоғамдық жұм­ыстарына, пат­риотты-әскери тәр­бие салас­ында өзіндік үлкен орындары бар ардақты азаматтарға айнал­ды.

Сондықтан да 2024 жылы 13 тамызда Қазақстанда, Түркістан облысы аумағында "Германия­дағы Кеңес оккупа­ция­лық әс­керінің тобы, әскердің батыс то­бы" Ардагерлері (қысқаша ГКӘТ, ӘБТ) қоғамдық бір­лес­тігінің республикамыз­дың ау­мағында тұңғыш рет ресми мем­ле­­кеттік тіркеуден өткізіп, заңды тұлға мәртебесін алып, өз жұм­ысын бастады. Ұзамай еліміздің облыстарында елеулі іс-шаралар атқарып келеді. Жалпы арда­герлер бірлестігін құрағандағы негізгі мақсат - азаматтар ара­сында, мемлекеттік мекемелерде, кәсіпорындар мен ұйым­дарда жас өскелең ұрпақ алында ұлт­тық рух пен патриотизмді және аталарымыз бен ағаларымыз жүріп өткен ерлік дәс­түрлерді, бейбітшілікті насихаттау. Со­дан да бұл жұм­ыс­тар мемлекет тарапы­нан үлкен қолдауға ие болып келе жатыр.

Қазір қанатын кеңге жайған ұйым орта мектептерде, колледж­дерде, жоғары оқу орындарында әкімшіліктерімен өз­ара келісім жасай отырып, жоғары сынып оқушылары арасындағы әскери-пат­риоттық тақырыпта өткізілген кездесу­лерге белсене қатысып жүр. Отанымызды - Тәуелсіз Қазақстанды қорғау әрбір жастың ең қасиетті борышы екенін ұғындыру жолында жұмыстар атқарып келеді.

Қазір өзіміздің Арал аудан­ында шет­елдерде әскери боры­шын өтеген жүздеген азамат тұрады. Осы ардагерлердің басын құрап аудандық "ГСВГ-ГВВД" қоғамдық бірлестігін құрып отыр. Оның құрамында 25 азамат бар. Бұл әрине негізгі белсенді топ, басқа да тілеулестер жетерлік. Ин­тер­националист-жауынгер­лердің ақ­сақалы - белгілі азамат Аманжол Жол­ма­ғанбетұлы десек болар. Өңірімізде ұзақ жылдар ұстаз болған қарт бүгінде де әр алуан шаралардың басында жүре­ді. Одан кейінгі үлкен­дердің сана­тындағы Лайық Киімбаев, Мыр­забай Меңдалиев, Мыр­загелді Есенов, Нұржан Қуанышбаев, Әбдіжәми Имаған­бетов, Жаңабай Қаны­бетов бастаған кейін­гі буын тәрби­елік жұм­ыстарды жан­дандыр­уда.

Өңірімізде қоғамдық бірлес­тік құрыл­ғанда төраға болып Тілектес Сұлтанов сай­ланған. Ол денсаулық сала­сының үздігі. Ұйымның алғашқы қалып­тасу кезінде көп еңбек сіңірді. Ардагер жауынгерлердің көпші­лік шараларға қатысуын жолға қойды. Одан кейінгі жылдары ұйымның төрағасы Бағылан Алденов, Сұлтан Елу­баевтар болып ұйым беделін көтеру мақ­сатында елеулі қыз­меттер атқарды.

Қазір Арал ауданы бойынша "Герма­ния­дағы Кеңес әскерлер­інің тобы мен Вар­шава келісім шарты әскерлерінің то­бы" Арда­герлері республикалық бірлестігі бөл­імінің төрағасы Айжарық Өксікбаев болса, орын­ба­сарлары Толыбек Бекбосы­нов, Еділ Сарбөпеевтер әскер-пат­риоттық жұмыстарды лайықты жал­ғастыруда.

Биылдың өзінде ұйым мүше­лерінің ат­қарған істерін ауыз толтырып айтуға бола­ды. Ақпан айында Ауғанстаннан кеңес әс­ке­рилерінің шығарылуына 15 жыл болуы­на орай Ауған соғысы арда­гер­лерімен бір­лесе отырып, қоғамдық орындар, мектеп­терде шаралар өтті. Сәуір айында рес­публикалық қоғам­дық бірлестік төрағасы Б.Тастан­ов­тың үн­деу­іне байланысты елі­міз­дің батыс обл­ыс­тарындағы су тасқын­ынан зардап шеккен ай­мақтарға материал­дық көмек беруге үлес қосты. Сондай-ақ қала­мыздағы №83 орта мектептің жо­ғар­ғы сынып оқушыларымен кездесіп, Отан қорғау әр азаматтың парызы екен­дігін ұғындырды. Биығы жылы ақпанда №64 орта мектепте өткен "Алғаш­қы әскери және тех­нология" пәндері мұға­лімдері ара­сында көп­сай­ыс­тан болған жар­ыста аудан­дық ГСВГ/ГВВД арда­герлері қоғам­­дық бір­лесті­гінің жетекшісі А.Өксікбаев арна­йы кубок және қоғамдық бірлестік диплом­дармен озып шыққан мұғалім­дер­ді марапаттады.

Ал жақында Арал қаласында Ауған соғысы ардагерлері, қаһар­ман жерлестеріміз А.Мұстафаев пен Б.Сүлейменовті еске алуға арналған іс-шараға бұл ұйымның мүшелері белсене қатысып, стол тенни­сінен өткен жасөспір­імдер арасындағы жеңімпаздарды марапаттады. Бұдан да басқа он­даған шаралар өткізуі ұйым жұм­ы­сы­ның нәтижелігін көр­сет­іп келеді.

Ел қорғаны болған азаматтар алға қойған мақсаттары жолында әрқашан игі істер атқарып, бола­шақтың батыл да намысты, отан­шыл ұландарын ел тынышығы­ның, бейбітшіліктің сенімді күз­ет­шісі ретінде көргілері келеді.

– Біз әрқашан жастардың ал­дындамыз. Қай кезеңде, қай елде әскери барышымыз­ды атқарсақ та, артымызда қалың қаз­ақ елі, өз отанымыз тұрғанын сезіндік. Қазір уақыт өзгерді. Ел Тәуел­сіз­дігінің тұғыры жыл өткен сайын нығайып келеді.  Қазақстан Рес­публикасы әлемдік қауым­дас­тықтан өз орнын алды. Өзінің мықты Қарулы күштері бар. Бұл – біздің мақ­тан­ышымыз. Ұрпақ­тар алмасады, ал елдік туымыз, көк байрағымыз мәңгілік жел­біреп тұра береді,-дейді интер­нацио­на­лист ардагерлердің бірі Тілектес Сұл­та­нов.

Келер жылы Екінші дүние­жүзілік соғыстың  жеңіспен аяқ­талғанына 80 жыл болады. Сол жылдан бастап фашизмнің туы қайта көтерілмесін деп құрылған әскери күштердің Германия­дағы және азат етілген елдердегі топтарының да бейбіт күн  күзет­інде тұрғанына сонша жыл толды. "Ел намысы - ер намысы" дегендей, бейбітшіліктің даңғыл жолын сақтау үлес қосқан ар­дагерлер болашақта да ел мүд­десі, ұрпақ ұлағаты жолында азаматтық жүгін көтере бермек.

Ерғали АБДУЛЛА