Мұқыш баққан жылқы семіз болды
Ерлік деген ұғымды әсте батырларға тән деп ойлаушы едік. Жоқ, олай емес екен. Елей білгенге еңбек майданында да ерлік бар екен. Мұндай атаққа лайық болу үшін әлбетте талмай еңбек етіп, өз ісіңде жетістікке жетіп, елдің құрметіне бөлену бір басқа. Мұндай ерлік екінің бірінің қолынан келмес. Тіпті жүздің, қажет болса мыңның бірінен ғана мұндай ерлік шығады. Заманында еңбек майданында шыңдалып, сенім артқан совхоздың малын еселеуде табан ет, маңдай теріннің арқасында белгілі бір нәтижеге қол жеткізген жандар болған. Осы Аралдың өзінде сондай ерліктің ерен үлгісін көрсетіп, Социолистік Еңбек ері атанған 16 ардагер бар. Әрине өздері өмірде жоқ болса да бұл жандардың атағы мен ақ адал еңбегі тарих бетінде хатталып қалды. Солардың бірі – Мұқыш Нұржаубаев. 1892 жылы жарық дүние есігін ашқан бұл бабамыздың Қамбар ата тұқымын еселеуде еңбегі орасан. 1931 жылы Қызылорда облысында Исаев атындағы совхоз ұйымдасқан болатын. М.Нұржаубаев осында бірінші күннен бастап жұмыс істей бастайды. 1937 жылы Қарақұм ауылдық Советінің қарамағындағы Киров атындағы колхозға көшіп барады. Мұнда ол жылқышы болып тағайындалады. Кеңшардың төлін аман сақтап қалу міндеті жүктелген М.Нұржаубаев бұл мамандықты тез меңгеріп, өз ісінің нағыз шебері болып алады. Ол өз алдына, Мұқыштың бағуындағы малдар шаруашылықтағы ең семіз мал еді. Қыстың боранды аяздарында оның бағуындағы үйірлі жылқы әрқашан қауіпсіз жағдайда бағылды. Ол жылқыға күні бұрын өріс әзірлеп, мал түнейтін жердің айналасына шөптен ықтасын жасайтын. Мұқыштың қарауындағы колхоздың жылқылары боранды қыстан қысылмай, шығынсыз шығатын болған. Сондай еңбектің ескерілер тұсы болса керек, 1947 жылы М.Нұржаубаев қажырлы да жемісті еңбегі үшін Ленин орденімен наградталады. Бұдан кейінгі ең абыройлы марапат СССР Жоғарғы Советі Президиумының 1948 жылғы 23 шілдедегі жарлығы бойынша оған Социалистік Еңбек Ері атағы берілді. Әйгілі малшы көп жылдар бойы колхоздың жылқысын бақты, іріленген Абай атындағы колхозда жылқы фермасының меңгерушісі, «Қарақұм» совхозында жылқышы болып жұмыс істеді.
Осылайша еңбек майданында мерейі үстем болған жылқышы Мұқыш 1958 жылы зейнеттің зерлі шапанын иығына жапты. Бұдан кейін де қол қусырып қалмаған жылқышы ауыл өміріне етене араласып, жылқышы қауыммен тонның ішікі бауында бірге араласты. Өзі білген құнды кеңестермен бөлісті, кейінгі жылқышы қауымның жақсы нәтижелерге жетуіне жердемдесті. Осылайша есімі тарихта қалған тарлан ер, кейінгі ұрпағы ұран етіп айтар ұлағатты жандар қатарынан табылды. Мұның барлығы адал еңбектің арқасы.
Дайындаған: А. БИСЕНОВ
