Екі ғасырлық тарих һәм жиырма бес жылдық белес

Арқа төсіндегі Астана мен Тұран төріндегі тарихи шаһардың ұқсастығын бір ғана ұғыммен бағалауға болатын сияқты. Басқасын айтпағанда, екеуі де көне заман мен жаңа заманның бас қалалары. Бүгінде, еліміздегі барлық қалалар сол Астанаға қарап бой түзейді. Себебі Арқа төсіндегі ару қаланың көз қызығатын керемет жерлері жетерлік. Жалпы, Астана жайлы айтқанда Елбасыны еске түсірмеу мүмкін емес. Өйткені бас шаһарды Елбасының тәуелсіздік жылдарында жасаған төл туындысы десек болатын шығар. Ал еліміздің ең алғашқы астанасы жайында сөз қозғар болсақ, өткенге ойша оралып, тарихқа сапар шегетініміз жасырын емес. Олай деуіміздің себебі, қазақ елінің ең алғаш астанасы болған шаһарға биыл екі ғасырдан астам уақыт өтіп отыр. Міне, Алашқа алғаш астана болған Ақмешіттің тарихы тым әріден басталады. Екі ғасырда екі ұрпақ ауысады. Сол кездің баласы бүгінгі буын үшін бабаға айналды. Міне, осы уақыттың ішінде заман алмасты. Алмасты деген заманымыз адам айтса нанғысыз жағдайда дамудың жаңа сатысына шықты. Бүгінде технология заманы. Алосыдан 200 жыл бұрынғы жағдайды көз алдыңызға елестетер болсаңыз, соқа сүйреген шаруа мен мал баққан мұқым елден басқаны көре алмасыңыз анық еді. Бұл дамудың жаңа сатысына шыққан тәуелсіз еліміздің табысты әрі тарихи жолы.

«Сыр – Алаштың анасы» деп бекер айтпаса керек дана халқымыз. Қара орман қазақтың анасына айналып, панасы болған Сыр елінің бас қаласы Ақмешіт 1818 жылы ресми түрде жарияланғаны тарихтан белгілі. Мұнан кейін де қаланың атауы бірнеше рет өзгертілді. Яғни, Ақмешіт атауы бір кездері Перовск болса, уақыт өте қайтадан алғашқы атауы берілді. Ал 1925 жылдан бастап Сыр елінің бас қаласы Қызылорда болып өзгертілді. Міне, содан бері де небір кезеңдерді бастан өткерген көне шаһардың бүгінгі көрінісі заман ағымымен үндесе, Есіл жағалауындағы ерке қалаға қарап бой түзегендей.

Иә, Алашқа ана, қалың елге пана болған тарихи өлкенің тым әріден бастау алатын тарихы әлі талай ұрпақтың мақтанышына айналары сөзсіз. Ал осыдан жиырма бес жыл бұрын ресми түрде Қазақстан Республикасының асатанасы атанған Астана қаласының бүгінде еліміздің бас қаласына айналғанын әрбір қазақ баласы жақсы біледі. Міне, Сыр мен Сарыарқаны байланыстырған осы бір маңызды кезеңді дүйім ел болып тойлауымыздың өзі өткенге құрметпен, ертеңге үмітпен қарайтындығымызды айқындайды. Ортақ мүдде тоғыстырған қос қаланың маңызды мерейтойы барша қазақстандықтарға құтты болсын дейміз.

А. ҚАРАСАЙ