«Халықтың алғысынан асқан құндылық жоқ»
...Бұл жолы айдынды Арал өңіріне сапар сәті түсті. Басты мақсат – теңізді өлкенің тіршілігін бағамдап, халық игілігі жолындағы жасампаз істерді саралау. Әрі әлі де болса елге қажет еңбек көзін, басшылықтың алға қойған мақсат-міндеттерін оқырманмен бөлісу.
Ауданға әкім болып тағайындалғанына үш жылға жуықтаған Мұхтар Оразбаев –мемлекеттік қызметте әбден ысылған, ел мен жердің тарихын, өлкенің өркендеуіндегі барлық істің байыбына бара білетін басшы. Сұхбат емін-еркін пікірлестікке құрылды. Мұндағы елдің тіршілігі, өткеннің өзегі мен болашақ жолындағы батыл да баянды бастамалар сөз болды.
Сонымен...
– Мұхтар Әуесұлы, тарихы талайға танымал Аралдың небір марғасқа тұлғаларды өмірге әкелгенін білеміз. Алдымен аз-кем өткенге шегініс жасап көрсек...
– Сөзіңіз орынды. Қуаңшылық пен аштықтың қиын кезеңінде Арал балықшылары Волга өзенінің жағалауындағы халыққа 14 вагон балық жөнелткенінің өзі үлкен тарих емес пе?!. Одан бөлек, ауданның 16 жұмыскері Социалистік Еңбек Ері атанса, 4 Кеңес Одағының Батыры бар. Бізде тарихта аты қалған жаһанға белгілі тұлғалар жетерлік. Жанқожа батыр, Нұртуған жырау, Сартай мен Жетес бидің туған топырағы екенін айтпағанда, бұл – республика және шет елдерде аты танылған азаматтардың туған өлкесі. Ғани Мұратбаевтың жақтасы, мемлекет қайраткері Шақпақ Артықбаев, халық жазушысы Әбдіжәміл Нұрпейісов, жазушы-ақын Зейнолла Шүкіров, Қазақстан Республикасының тұңғыш Премьер-Министрі Ұзақбай Қараманов, мәдениет майталманы Құдайберген Сұлтанбаев, тұңғыш Балық шаруашылығы министрі Құдайберген Саржанов, профессор Нажмадин Күнқожаев шыққан қасиетті жер. Өз қандастарымыздан бөлек, 9 ұлт өкілі тізе қосып, тіршілік еткен, бауырмалдықтың ұясы болған аудан.
Арал десе, біріншіден, сырт адамның көз алдына балық пен тұздың келетіні анық. Сонымен бірге, жергілікті жұрт мал шаруашылығымен кең айналысып келеді. Әсіресе, қыр беттегі ауылдардың тіршілігі осы. Теңізге жақын тұрғындардың ата кәсібі – балық шаруашылығы екенін өзіңіз де білесіз.
Соңғы үш жылда ауданға 62,2 млрд теңгеден астам инвестиция тартылды. Оның ішінде ең қуаныштысы, 33 мыңнан астам халқы бар Арал қаласы толық газдандырылды. Жалпы саны 5810 тұрғын үй мен 192 әлеуметтік және кәсіпкерлік нысан көгілдір отынға қосылды. Ал биыл Жақсықылыш кентіне газ жүргізуге 389,3 млн теңге бөлініп, жұмыс басталып кетті. Мұнан бөлек, 23,7 млрд теңгенің құрылыс жұмыстары жүргізіліп, әлеуметтік салада 8 мектеп, 150 орындық орталық аурухана, коммуналдық бірпәтерлі 29 тұрғын үй, өрт сөндіру депосы, спорттық-сауықтыру кешені, сот ғимараты, 3 полиция бөлімшесі, «Арал» компрессорлық станциясы, мәдениет үйі, «Рәміздер» алаңы, 4 ашық спорт алаңдары, балаларға арналған 2 ойын алаңы салынғанын айта аламыз. Бұдан бөлек, мемлекеттік-жекешелік әріптестік аясында қосымша 3 дәрігерлік амбулатория, 6 медициналық пункт, 1 фельдшерлік-акушерлік пункт салынғанына халық куә.
«Өңірлерді дамытудың-2020» бағдарламасы аясында қыруар жұмыс атқарылды. Мысалы, аудандағы 17 кондоминимум нысандарға жөндеу жұмысы жүргізіліп, Сексеуіл кенті, Аманөткел, Қамыстыбас, Шижаға, Аралқұм, Бөген, Конту ауылдарындағы сумен қамту жүйелері жаңартылды.
Құрылыс мұнымен тоқтамайды. 250 орындық Оқушылар үйі, Сексеуілдегі 40 төсектік аурухана мен № 231 орта мектепке қосымша 100 орындық оқу корпусы, Арал қаласынан қатты тұрмыстық қалдықтарға арналған полигон, Сексеуіл мен Сазды ауылында биотермиялық шұңқырлардың құрылысы жүргізілуде.
Біздің аудан өндірістік-аграрлы аудан болып табылады. Соңғы жылдары өндірістік мекемелер арқылы 31 миллиард теңгенің өнеркәсіп өнімі өндірілді. Оның 22,9 млрд теңгесі өңдеу өнеркәсібіне тиесілі. Ауыл шаруашылығы саласында 14,9 млрд теңгені құрайтын өнім саудаға шығарылды. Мүйізді ірі қара 13,1, жылқы 26,2, түйе 18,5, қой мен ешкі 21,5, құс 37 процентке көбейген. Жыл санап ауданымыз егін шаруашылығына бейімделуде, соңғы үш жылда 1092,8 гектар жерге егін егілді. Мұның бәрі экономикалық өсімнің артуына ықпал етіп, аудан бюджеті соңғы үш жылда 3,1 млрд теңгеге немесе 24 процентке көбейгенін, осы мысалдар арқылы жеткізуге болады.
– Ауданда үлкен еңбек ырғағы бар. Дегенмен, қандай түйінді мәселелерді айтар едіңіз?
– Мәселен, Жаңақұрылыс ауылдық округіндегі 150 орындық клубтың ескіргені барлығына аян. Ол облыс әкімінің «Құрылысын салуға жататын білім, денсаулық сақтау, мәдениет, спорт нысандары туралы» қаулысына сәйкес, аймақтағы салынуы тиіс құрылыс нысандарының қатарына енгізілді. Кезектілігіне сәйкес алдағы уақытта тиісті жұмыстар жүргізілетін болады. Осы қаулыға сәйкес бірқатар ауылдық клуб салынды. Жақында Шижаға ауылында 100 орындық ауылдық клуб пайдалануға берілді.
Ал Сексеуіл кентінде жалпы орта білім беретін 3 мектеп темір жолдың бергі бетінде орналасқан. Арғы бетінде ешқандай мектеп болмаған. Аталған мектептерде былтырғы оқу жылында барлығы 2643 бала білім алды. Осы балалардың ішінде 610-ы темір жолдың арғы бетінен қатынап оқуға мәжбүр. Ашығын айтайын, оқушылардың сапалы білім алуын және жеке бас қауіпсіздігін қамтамасыз ету, үш ауысымдық оқуды болдырмау мақсатында, темір жолдың арғы бетінен 300 орындық мектеп құрылысына 864 миллионнан астам теңгеге жоба-сметалық құжаттамасы әзірленіп, республикалық бюджеттен қаржы сұрап, өтінім тапсырылған болатын. Алайда, бұл мәселе Білім және ғылым министрлігінен қолдау таппай, облыстық бюджеттен қаржы бөлінуге ұсыныс жасалды.
Аудандық білім бөліміне қарасты 50 мекеме бар. Аталған мектептердің 38-і типтік жобадағы, 12-сі бейімделген ғимараттармен қамтылған. Алайда, №71 орта мектеп облыстың мамандандырылған ауданаралық экономикалық сотының шешімімен апатты жағдайда деп танылды. Енді оның құрылысын салу үшін 200 орындық мектеп, 100 орындық интернат құрылысының жобасы мемлекеттік сараптамадан өткізіліп жатыр. Мектеп облыстық бюджет есебінен, 2020-2021 жылдар аралығында салынады деп күтілуде.
– Өзіңізге белгілі, ауданның кейбір ауылдық округтері бір-бірінен шалғай орналасқандықтан, ондағы елді мекендердің халқын жол қатынасы алаңдатып келеді. Жол мәселесін біржақты етудің шешімі бар ма?
– Сөзіңізге толықтай қосыламын. Басқа аудандарға қарағанда Арал ауданының елді мекендерінің көпшілігі аудан орталығынан шалғай орналасқан. Бір ғана Беларан ауылдық округінің орталығы – Құландының өзі Арал қаласынан 300 шақырым қашықтықта.
Әйтсе де, жолға қатысты жақсы жаңалық көп. Аудандық маңызы бар автомобиль жолдарын жақсарту мақсатында біршама жұмыс жүргізілуде. Мәселен, 2017 жылы ұзындығы 20,4 шақырымды құрайтын Сазды елді мекеніне кіреберіс, 10 шақырым болатын Райым-Водокачка елді мекеніне кіреберіс автожол түссе, Қызылжар ауылы тұсындағы Сырдария өзеніне қалқымалы көпір қайта салынып, пайдалануға берілді. Бұған жалғасып «Самара-Шымкент-Жақсықылыш-Тоқабай-Абай» жолын, 23 шақырымды құрайтын «Жаңақұрылыс-Бекарыстан би» трассасын орташа жөндеу жұмыстары жүргізілуде. «Ақлақ-Қаратерең» және «Самара-Шымкент-Бекбауыл» автожолдары орташа жөндеуден өтуде.
Жыл басында 2020-2022 жылдары республикалық бюджеттен қаржыландыру мақсатында 67,4 шақырымды құрайтын аудандық маңызы бар автомобиль жолдарын орташа жөндеуден өткізу үшін, ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрлігіне жалпы құны 2 млрд 933 млн 679 мың теңгеге бюджеттік өтінім тапсырдық. Олардың жалпы саны 7 жоба болып отыр. Оның ішінде 2 шақырым Тоқабай елді мекеніне кіреберіс жол, 10 шақырым «Қаратерең-Жаңақұрылыс» автомобиль жолын орташа жөндеу және «Бөген-Ақлақ» жолын жөндеу сияқты жобалар бар.
Біздегі аудандық маңызы бар автомобиль жолдарының ұзындығы 681 шақырымнан асады. Оның 14,78 проценті жақсы, 30,22 проценті қанағаттанарлық деңгейде, ал, 54,61 проценті қанағаттанарлықсыз жағдайда. Біз алдағы 2022 жылға дейін бұл көрсеткішті түбегейлі өзгертеміз.
– Кәсіпкерлік саласында қандай қарқын бар? Мал шаруашылығы белгілі, ал теңіз байлығын игеруде қандай жұмыстар атқарылуда?
– Біздің негізгі миссиямыз – іскер ортаны қалыптастырып, шағын және орта бизнесті барынша қолдап, кәсіп иелерінің ұтымды бастамаларына жағдай жасау. Бұған дәлел, сол уақыттағы облыс әкімі Қырымбек Көшербаевтың бастамасымен былтыр аймақта жаппай кәсіпкерлікті қолдау жылы болып жариялануы. Оның үстіне облыс халқының әлеуетін одан әрі арттыру мақсатында атаулы жыл тағы да үш жыл мерзімге ұзартылды. Бұл дегеніміз, облыс көлемінде 2018-2020 жылдар аралығында бизнеске түбегейлі бет бұрып, кәсіп жасауға ниетті азаматтарды толықтай өзін-өзі қамтуға жәрдемдесетін уақыт.
Ал енді кәсіпкер болуға ұмтылғандардың қарасы қалың. Ауданда қазір 4249 шағын және орта бизнес субъектісі тіркелген. Оның жұмыс жасап тұрғаны 85,8 процент. Былтырғымен салыстырғанда өсім бар. Сонымен қатар, «Бастау Бизнес» жобасының үшінші легінде жалпы 120 азамат оқу курстарын аяқтап, сертификатын алды. Жай оқып, сертификаттарын құшақтап кетпей, кәсібін жандандыруға көмектесу біздің әрдайым басты назарымызда.
Әлгінде теңіз байлығын сұрадыңыз. Аралға Кіші теңіздің қайта оралып, су көлемінің көбеюі, балық шаруашылығының өркендеп, өңір экономикасының дамуына, халықтың әлеуметтік жағдайының жақсаруына жағдай жасағаны жасырын емес. Бұрын өз теңізімізде, су айдындарында жойылып кеткен балықтың 14 түрі қайта көріне бастады, тіпті көптеп кездеседі десем, артық емес. Ал балықтың 22 түрін аулап, сыртқы экспортқа жөнелтуде қыруар жұмыс жүріп тұр.
Дәл қазіргі уақытта ауданда 8 балық өңдеу зауыты жұмыс істейді. Осылар арқылы жыл басынан бері 1705 тонна балық өңделіп, одан 1446 тонна балық өнімдері экспортқа шығарылды. Олар қай елдер десеңіз, Ресей, Польша, Украина, Қытай, Нидерландия, Грузия, Әзербайжан, Қырғызстан, тіпті Германияға дейін біздің балық жеткізілуде.
Сонымен бірге, Қосжар ауылында орналасқан «Қамыстыбас» балық өсіру питомнигі мен оның «Тастақ» учаскесінде балық өсіруге арналған арнайы инкубациялық цехтар бар. Облыс көлемінде табиғи су айдындарының балық қорын көбейту мақсатында республикалық бюджеттен жыл сайын Кіші Арал теңізіне және Ақшатау көлдер жүйесі мен Приморский, Қамыстыбас көлдеріне осы питомник арқылы 14 миллионға жуық бір жылғы майда шабақ пен 400 мыңнан астам екі жылғы шабақ жіберіліп отыр.
– Аралдың басты бренді балық пен тұз екені белгілі. Өзге аудандарда кәсіпкерлік негізінде бірқатар бастама іске асуда. Мысалы күріштен түрлі өнімдер, түйе сүтінен балмұздақ немесе қарбыздан тәтті шырын өндіру сияқты жобалар бар...
– Дұрыс айтасыз, балық пен тұз – біздің ауданның басты өнімі. Бұлар шет елдерге экспортталып жатқанын жаңа да айтып кеттім. Сіз мысал еткендей, басқа аудандардың жобаларымен таныспыз, дегенмен, бізде өз ата кәсібімізден аттап кетпей, соған қатысты жаңа жобаларға қолдау білдірудеміз. Мысалы, Құланды ауылдық округінің жас кәсіпкері консервіленген балық өнімдерін шығару жобасы бойынша мемлекеттік бағдарлама арқылы грант қаражатын жеңіп алып, өз ісін бастап кетті. Жақын арада аталған өнімді өңірлердің сауда нысандарының сөрелерінен көретін боласыздар.
Бізде жылыжай үшеу. Атап айтар болсам, қаланың оңтүстік-шығыс бетінен 2015 жылы “Арал Органик” ЖШС өз қаржысы есебінен 6,5 млн теңге көлемінде аумағы 1 гектар болатын жылыжай қондырғысын салды. Одан бөлек, 2016 жылы Аралқұм ауылындағы №61 орта мектебі жанынан Біріккен Ұлттар Ұйымының «Даму» бағдарламасы арқылы 3 миллион теңгеден астам грант есебінен “Фермер-7,5” жылыжайы орналастырылды. Сол жылы Аманөткел елді мекенінде №73 орта мектебі жанынан Аралқұмдағы жобамен бірдей, қаржысы да ұқсас жылыжай салынды. Жылыжайларда қызанақ, қияр, картоп, пияз, баклажан өнімдері егіліп келеді. Алынған өнімдер өз шығындарын өтеу үшін аудандағы сауда дүкендерінде сатылуда.
Бұдан бөлек, түйе жүнін пайдаға жарату. Жылы әрі емдік қасиеті бар түйе шудасын көрші Қытайға тасымалдау жобасы алдағы уақытта іске аспақ. Сонымен бірге, ауданда қолөнер шеберлерінің жұмыстарына қолдау көрсету жағын қарастырудамыз.
– Білім, мәдениет, жастар саясатының жүргізілу жайын білсек...
– Атқарылған жұмыс аз емес. Жасалған жұмысты санамаламай-ақ, қысқаша ғана айтсам. Алдымен, білім беруде ұстаздардың біліктілігін арттыру басты мақсат екені белгілі. Бүгінде аудандағы мұғалімдердің көбісі жоғары және бірінші санатты толықтырып отыр. Білім саласын цифрландыру да жүйелі жолға қойылған. Жас ұрпаққа жаңа талаптарды ескере отырып, болашақта сапалы білім алу және креативті ойлау мен техникалық дағдыларын дамыту, білім ұйымдарының материалдық базасын нығайту мақсатында аудандық бюджеттен 18,6 млн теңге бөлініп, 40 жиынтық интерактивті тақта, ноутбук, проектор алынып, аудандағы 40 мектепке таратылды. Мұнымен қоса, білім беру нысанында балалар қауіпсіздігін басты назарда ұстау мақсатында бейнебақылау камераларымен қамтамасыз ету үшін облыстық бюджеттен 14,4 млн теңге бөлініп, мемлекеттік сатып алу жұмыстары жүргізілуде.
Ауданда мәдени шараларға халықты жиі қатыстыру, тәрбиелік мәні бар кештерді көбірек ұйымдастыруға көп көңіл бөлінеді. Биыл жазушы-журналист, айбынды Аралдың төл перзенті Айжарық Сәдібековтің 80 жас мерейтойына орай «Тарихқа қалам тербеген...» атты кездесу кеші болды. Мәдени шара А.Сәдібековтің туған жері – Ақбасты елді мекенінде жалғасын тапты.
Жастар – қоғамның қозғаушы күші. Осыған байланысты, ауданда олардың жан-жақты дамуы мен тұлға болып қалыптасуына кешенді жұмыстар атқарылып жатыр. Биылғы жыл «Жастар жылы» болып бекітілгені бәріңізге белгілі. Мен аудан жастарымен еркін форматта кездесіп, пікір алмасып келемін. Сонымен қатар, қала, кент, ауылдық округ әкімдеріне аумақ жастарымен бейресми кездесулерді тұрақты өткізуді тапсырдым. Жастар ресурстық орталығы ауыл жастарымен жүйелі жұмыс жасауда.
Айтпақшы, жыл басынан бері «Дипломмен – ауылға!» бағдарламасымен 34 жас маманға біржолғы көтерме жәрдемақы төленіп, 4 маманға тұрғын үй сатып алуға бюджеттік несие рәсімделді. Сондай-ақ, 41 жас маманға тұрақты жұмысқа жолдама берілген. 145 жас «Жасыл ел» жобасы бойынша көркейту-көгалдандыру жұмыстарына белсенді қатысып, еңбек етуде.
Жақында ғана аудандағы «Қамбаш» олимпиадалар және қосымша білім беру орталығында облыс әкімі Қ.Ысқақовтың қатысуымен облыс жастарының көшпелі кеңесі өткізіліп, мәселелер ортаға салынды. Аудан жастарымен жүйелі жұмыстар жүргізу менің басты назарымда.
– Ішкі туризмді дамыту жағы қалай?
– Бізде теңіз және Қамбаш көлінің орналасуы аудан көлемінде туризм саласының дамуына зор мүмкіндік береді. Жасыратыны жоқ, аудан экономикасын дамытудың басты бір көзі – жалпы көлемі 494 гектар жерді құрайтын «Қамбаш» демалыс аймағын құру жұмыстары жалғасын табуда.
Қазір кәсіпкерлер демалыс аймағына 104-ке жуық нысан салып, оған тиісінше 30 млн теңгеден аса инвестиция құйылып отыр. Көл жағалауында катер, үрлемелі қайық, катамаран, гидроцикл сынды жүзу құрылғылары тынығушыларға қызмет көрсетеді. Құрылыс жұмыстарына 350-ден астам жергілікті жұмысшы тартылса, 108-ден астам адам маусымдық жұмыспен қамтылған. Жалпы демалыс аймағына былтыр 89 мыңнан астам адам келсе, биыл бұл көрсеткіш 10-15 процентке өседі деп отырмыз.
Айта кететін жайт, Арал теңізі бүкіл әлемнің назарында болғандықтан, тынығушылардың арасында аудан, облыс тұрғындарынан бөлек, шетелдік азаматтар да көп келіп, демалыс уақытын Қамбаш көлінің жағалауында өткізеді.
Бұдан бөлек, «Көкарал» бөгеті, «Ақлақ» су тоспасы, Ақеспедегі ыстық минералды су бұлағы секілді нысандарға туристердің қызығушылығы зор. Бірқатар кәсіпкерге ұсыныс тасталды. Әсіресе, Ақеспеге Атырау мен Ақтөбеден адамдар келіп, ыстық бұлақты ем ретінде қолданып жүр. Неге осыны жандандырмасқа?! Сонымен қатар, аудандағы киелі жерлерге сырт елдегі туристерді тарту жұмыстарын ойластырудамыз. Әсіресе, Ақиректегі Арыстан баб жайы. Баба басына барар жолды жаңарту, ауыз су мен электр желісін тарту жұмыстарын алдағы уақытта елге жаны ашитын жігіттер көмегімен іске асырсақ дейміз.
– Кадр мәселесінде нендей басымдықтарды назарға аласыз?
– Өзім 20 жылға жуық мемлекеттік қызмет саласында жұмыс істеп келемін. 1999 жылға дейін өз мамандығыммен осы Арал қаласындағы автопаркте механик болып қызмет еттім. 1999 жылдан бастап аудандық әкімдікке жетекші маман қызметіне келгенім әлі есімде. Барлық қызмет сатысынан өттім. Бас маман, бөлім басшысы, аппарат басшысы сияқты жауапты жұмыстарды атқардық. 2012 жылдан бастап аудан әкімінің орынбасары болдық. Үш жылдан бері аудан әкімі міндетін атқарып келемін.
Шыны керек, әу баста осы аудан шеңберінде қызмет істеген соң, қарамағымдағы қызметкерлердің қалай жұмыс істейтіні маған тайға таңба басқандай көрініп тұрады. Барынша, әр салаға жауапты адамды жастардан қамтуға тырысамын. Неге?! Өйткені, олардың бойында жалын бар. Әрі өзіндік көзқарасын білдіруге қабілетті. Пікірлерімен жиі санасамын. Сәл қисық кетсе, ақыл беріп, түзетеміз.
Кейде қызмет барысында, бұрыннан жұмыс істескен қатар жігіттер немесе үлкен ағалардан «е-е, өзіміз ғой» деген көзжұмбайлыққа салынып, жұмысқа атүсті қарайтындар да кездескен. Амал жоқ, оларды да жиып-тыюға тура келді. Өйткені, жұмыс елдің игілігі үшін жасалуы қажет.
– Әр адамның сүйікті ісі болады. Бос уақытыңызда немен айналысасыз?
– Бос уақытым көп емес. Басшылық қызмет қат-қабат жұмыс екені белгілі. Бос бола қалған жағдайда отбасыммен бірге болғанды жөн көремін. Балалар да өсіп келеді. Олардың болашаққа деген қадамы, арман-мақсаттары жайлы сөйлесемін.
Кейде отбасымды алып, кешкі Аралды аралаймын. Әдеттегідей спорттық костюмді киіп, кезінде өзіміз құрылысын салдырған спорттық алаң, демалыс орындары немесе көшеде серуендеймін. Мұндай орындарда тұрғындардың жиі шоғырланып, ата-әжелердің немерелерін ойнатып, балалардың футбол ойынына берілгенін көрудің өзі ғажап. Бұл енді керемет демалыс. Халықтың алғысы алтын арқалағаннан да керемет күйге бөлейтіні рас қой.
– «Facebook» желісінде өз парақшаңызды ашқаныңызға көп бола қойған жоқ. Парақшаңызды өзіңіз жүргізесіз бе, әлде...
– Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Кемелұлы Тоқаев халық пен билік арасындағы қарым-қатынасты нығайту мақсатында барлық мекеме басшыларына әлеуметтік желіде белсенді болуды тапсырған болатын. Рас, «Facebook» желісінде өзімнің жеке парақшам бар. Сол арқылы күнделікті еліміздегі және аймақтағы жаңалықтармен танысып отырамын. Сондай-ақ, ауданда атқарылған жұмыстар мен өзімнің қатысқан іс-шараларды жариялап, тұрғындарды хабардар етуді де ұмытпаймын.
Жеке парақшама тұрғындар тарапынан өтініштер мен сұрақтар жиі келеді. Парақшама жолданған әрбір мәселені бақылауыма алып, шешімін табу жолдарын қарастырамын. Кейде түсініктеме беріп өтетін жағдайлар да кездеседі. Түрлі мәселелерге байланысты өтініштермен танысып, мекеме басшыларынан мән-жайды анықтап, жауапты тікелей өзім жазамын.
– Осы сұхбатты пайдаланып, аймақтың аға басылымына деген ықыласыңызды білсек...
– Әдетте, ерте жұмысқа келісімен мерзімді баспасөз құралдарын қараймын. Облыстағы барлық жаңалықты шолып шығамын. Бұрын «Ленин жолы», кейіннен өзінің түпкі атауын қайтарған «Сыр бойының» оқырманға жаңалық жеткізуде өзіндік нақтылығы және салмақтылығымен ерекшеленетінін баса айтуымыз керек. Бүгінде жел сөз бен жалғандыққа бұрмалайтын кейбір интернет құралдарына қарағанда, газеттегі ақпарат тұшымды әрі сенімді. Аймақтың ата басылымында жазылған Арал жайлы әр жақсылықты қуана оқып, Арал жайлы әр сыннан қорытынды шығару – біздің міндет. Тоқсан жылдық мерекелеріңіз құтты болсын! Ұжымға шығармашылық табыс тілеймін!
– Мұхтар Әуесұлы, емен-жарқын сыр-сұхбатыңызға рахмет. Ауданның абыройы асқақ болсын. Әрбір игі іске тілекшіміз.
Әңгімелескен
Ержан ҚОЖАСОВ,
«Сыр бойы».
Арал ауданы.
Суреттерді түсірген
А.Алпысбаев.
Сонымен...
– Мұхтар Әуесұлы, тарихы талайға танымал Аралдың небір марғасқа тұлғаларды өмірге әкелгенін білеміз. Алдымен аз-кем өткенге шегініс жасап көрсек...
– Сөзіңіз орынды. Қуаңшылық пен аштықтың қиын кезеңінде Арал балықшылары Волга өзенінің жағалауындағы халыққа 14 вагон балық жөнелткенінің өзі үлкен тарих емес пе?!. Одан бөлек, ауданның 16 жұмыскері Социалистік Еңбек Ері атанса, 4 Кеңес Одағының Батыры бар. Бізде тарихта аты қалған жаһанға белгілі тұлғалар жетерлік. Жанқожа батыр, Нұртуған жырау, Сартай мен Жетес бидің туған топырағы екенін айтпағанда, бұл – республика және шет елдерде аты танылған азаматтардың туған өлкесі. Ғани Мұратбаевтың жақтасы, мемлекет қайраткері Шақпақ Артықбаев, халық жазушысы Әбдіжәміл Нұрпейісов, жазушы-ақын Зейнолла Шүкіров, Қазақстан Республикасының тұңғыш Премьер-Министрі Ұзақбай Қараманов, мәдениет майталманы Құдайберген Сұлтанбаев, тұңғыш Балық шаруашылығы министрі Құдайберген Саржанов, профессор Нажмадин Күнқожаев шыққан қасиетті жер. Өз қандастарымыздан бөлек, 9 ұлт өкілі тізе қосып, тіршілік еткен, бауырмалдықтың ұясы болған аудан.
Арал десе, біріншіден, сырт адамның көз алдына балық пен тұздың келетіні анық. Сонымен бірге, жергілікті жұрт мал шаруашылығымен кең айналысып келеді. Әсіресе, қыр беттегі ауылдардың тіршілігі осы. Теңізге жақын тұрғындардың ата кәсібі – балық шаруашылығы екенін өзіңіз де білесіз.
Соңғы үш жылда ауданға 62,2 млрд теңгеден астам инвестиция тартылды. Оның ішінде ең қуаныштысы, 33 мыңнан астам халқы бар Арал қаласы толық газдандырылды. Жалпы саны 5810 тұрғын үй мен 192 әлеуметтік және кәсіпкерлік нысан көгілдір отынға қосылды. Ал биыл Жақсықылыш кентіне газ жүргізуге 389,3 млн теңге бөлініп, жұмыс басталып кетті. Мұнан бөлек, 23,7 млрд теңгенің құрылыс жұмыстары жүргізіліп, әлеуметтік салада 8 мектеп, 150 орындық орталық аурухана, коммуналдық бірпәтерлі 29 тұрғын үй, өрт сөндіру депосы, спорттық-сауықтыру кешені, сот ғимараты, 3 полиция бөлімшесі, «Арал» компрессорлық станциясы, мәдениет үйі, «Рәміздер» алаңы, 4 ашық спорт алаңдары, балаларға арналған 2 ойын алаңы салынғанын айта аламыз. Бұдан бөлек, мемлекеттік-жекешелік әріптестік аясында қосымша 3 дәрігерлік амбулатория, 6 медициналық пункт, 1 фельдшерлік-акушерлік пункт салынғанына халық куә.
«Өңірлерді дамытудың-2020» бағдарламасы аясында қыруар жұмыс атқарылды. Мысалы, аудандағы 17 кондоминимум нысандарға жөндеу жұмысы жүргізіліп, Сексеуіл кенті, Аманөткел, Қамыстыбас, Шижаға, Аралқұм, Бөген, Конту ауылдарындағы сумен қамту жүйелері жаңартылды.
Құрылыс мұнымен тоқтамайды. 250 орындық Оқушылар үйі, Сексеуілдегі 40 төсектік аурухана мен № 231 орта мектепке қосымша 100 орындық оқу корпусы, Арал қаласынан қатты тұрмыстық қалдықтарға арналған полигон, Сексеуіл мен Сазды ауылында биотермиялық шұңқырлардың құрылысы жүргізілуде.
Біздің аудан өндірістік-аграрлы аудан болып табылады. Соңғы жылдары өндірістік мекемелер арқылы 31 миллиард теңгенің өнеркәсіп өнімі өндірілді. Оның 22,9 млрд теңгесі өңдеу өнеркәсібіне тиесілі. Ауыл шаруашылығы саласында 14,9 млрд теңгені құрайтын өнім саудаға шығарылды. Мүйізді ірі қара 13,1, жылқы 26,2, түйе 18,5, қой мен ешкі 21,5, құс 37 процентке көбейген. Жыл санап ауданымыз егін шаруашылығына бейімделуде, соңғы үш жылда 1092,8 гектар жерге егін егілді. Мұның бәрі экономикалық өсімнің артуына ықпал етіп, аудан бюджеті соңғы үш жылда 3,1 млрд теңгеге немесе 24 процентке көбейгенін, осы мысалдар арқылы жеткізуге болады.
– Ауданда үлкен еңбек ырғағы бар. Дегенмен, қандай түйінді мәселелерді айтар едіңіз?
– Мәселен, Жаңақұрылыс ауылдық округіндегі 150 орындық клубтың ескіргені барлығына аян. Ол облыс әкімінің «Құрылысын салуға жататын білім, денсаулық сақтау, мәдениет, спорт нысандары туралы» қаулысына сәйкес, аймақтағы салынуы тиіс құрылыс нысандарының қатарына енгізілді. Кезектілігіне сәйкес алдағы уақытта тиісті жұмыстар жүргізілетін болады. Осы қаулыға сәйкес бірқатар ауылдық клуб салынды. Жақында Шижаға ауылында 100 орындық ауылдық клуб пайдалануға берілді.
Ал Сексеуіл кентінде жалпы орта білім беретін 3 мектеп темір жолдың бергі бетінде орналасқан. Арғы бетінде ешқандай мектеп болмаған. Аталған мектептерде былтырғы оқу жылында барлығы 2643 бала білім алды. Осы балалардың ішінде 610-ы темір жолдың арғы бетінен қатынап оқуға мәжбүр. Ашығын айтайын, оқушылардың сапалы білім алуын және жеке бас қауіпсіздігін қамтамасыз ету, үш ауысымдық оқуды болдырмау мақсатында, темір жолдың арғы бетінен 300 орындық мектеп құрылысына 864 миллионнан астам теңгеге жоба-сметалық құжаттамасы әзірленіп, республикалық бюджеттен қаржы сұрап, өтінім тапсырылған болатын. Алайда, бұл мәселе Білім және ғылым министрлігінен қолдау таппай, облыстық бюджеттен қаржы бөлінуге ұсыныс жасалды.
Аудандық білім бөліміне қарасты 50 мекеме бар. Аталған мектептердің 38-і типтік жобадағы, 12-сі бейімделген ғимараттармен қамтылған. Алайда, №71 орта мектеп облыстың мамандандырылған ауданаралық экономикалық сотының шешімімен апатты жағдайда деп танылды. Енді оның құрылысын салу үшін 200 орындық мектеп, 100 орындық интернат құрылысының жобасы мемлекеттік сараптамадан өткізіліп жатыр. Мектеп облыстық бюджет есебінен, 2020-2021 жылдар аралығында салынады деп күтілуде.
– Өзіңізге белгілі, ауданның кейбір ауылдық округтері бір-бірінен шалғай орналасқандықтан, ондағы елді мекендердің халқын жол қатынасы алаңдатып келеді. Жол мәселесін біржақты етудің шешімі бар ма?
– Сөзіңізге толықтай қосыламын. Басқа аудандарға қарағанда Арал ауданының елді мекендерінің көпшілігі аудан орталығынан шалғай орналасқан. Бір ғана Беларан ауылдық округінің орталығы – Құландының өзі Арал қаласынан 300 шақырым қашықтықта.
Әйтсе де, жолға қатысты жақсы жаңалық көп. Аудандық маңызы бар автомобиль жолдарын жақсарту мақсатында біршама жұмыс жүргізілуде. Мәселен, 2017 жылы ұзындығы 20,4 шақырымды құрайтын Сазды елді мекеніне кіреберіс, 10 шақырым болатын Райым-Водокачка елді мекеніне кіреберіс автожол түссе, Қызылжар ауылы тұсындағы Сырдария өзеніне қалқымалы көпір қайта салынып, пайдалануға берілді. Бұған жалғасып «Самара-Шымкент-Жақсықылыш-Тоқабай-Абай» жолын, 23 шақырымды құрайтын «Жаңақұрылыс-Бекарыстан би» трассасын орташа жөндеу жұмыстары жүргізілуде. «Ақлақ-Қаратерең» және «Самара-Шымкент-Бекбауыл» автожолдары орташа жөндеуден өтуде.
Жыл басында 2020-2022 жылдары республикалық бюджеттен қаржыландыру мақсатында 67,4 шақырымды құрайтын аудандық маңызы бар автомобиль жолдарын орташа жөндеуден өткізу үшін, ҚР Индустрия және инфрақұрылымдық даму министрлігіне жалпы құны 2 млрд 933 млн 679 мың теңгеге бюджеттік өтінім тапсырдық. Олардың жалпы саны 7 жоба болып отыр. Оның ішінде 2 шақырым Тоқабай елді мекеніне кіреберіс жол, 10 шақырым «Қаратерең-Жаңақұрылыс» автомобиль жолын орташа жөндеу және «Бөген-Ақлақ» жолын жөндеу сияқты жобалар бар.
Біздегі аудандық маңызы бар автомобиль жолдарының ұзындығы 681 шақырымнан асады. Оның 14,78 проценті жақсы, 30,22 проценті қанағаттанарлық деңгейде, ал, 54,61 проценті қанағаттанарлықсыз жағдайда. Біз алдағы 2022 жылға дейін бұл көрсеткішті түбегейлі өзгертеміз.
– Кәсіпкерлік саласында қандай қарқын бар? Мал шаруашылығы белгілі, ал теңіз байлығын игеруде қандай жұмыстар атқарылуда?
– Біздің негізгі миссиямыз – іскер ортаны қалыптастырып, шағын және орта бизнесті барынша қолдап, кәсіп иелерінің ұтымды бастамаларына жағдай жасау. Бұған дәлел, сол уақыттағы облыс әкімі Қырымбек Көшербаевтың бастамасымен былтыр аймақта жаппай кәсіпкерлікті қолдау жылы болып жариялануы. Оның үстіне облыс халқының әлеуетін одан әрі арттыру мақсатында атаулы жыл тағы да үш жыл мерзімге ұзартылды. Бұл дегеніміз, облыс көлемінде 2018-2020 жылдар аралығында бизнеске түбегейлі бет бұрып, кәсіп жасауға ниетті азаматтарды толықтай өзін-өзі қамтуға жәрдемдесетін уақыт.
Ал енді кәсіпкер болуға ұмтылғандардың қарасы қалың. Ауданда қазір 4249 шағын және орта бизнес субъектісі тіркелген. Оның жұмыс жасап тұрғаны 85,8 процент. Былтырғымен салыстырғанда өсім бар. Сонымен қатар, «Бастау Бизнес» жобасының үшінші легінде жалпы 120 азамат оқу курстарын аяқтап, сертификатын алды. Жай оқып, сертификаттарын құшақтап кетпей, кәсібін жандандыруға көмектесу біздің әрдайым басты назарымызда.
Әлгінде теңіз байлығын сұрадыңыз. Аралға Кіші теңіздің қайта оралып, су көлемінің көбеюі, балық шаруашылығының өркендеп, өңір экономикасының дамуына, халықтың әлеуметтік жағдайының жақсаруына жағдай жасағаны жасырын емес. Бұрын өз теңізімізде, су айдындарында жойылып кеткен балықтың 14 түрі қайта көріне бастады, тіпті көптеп кездеседі десем, артық емес. Ал балықтың 22 түрін аулап, сыртқы экспортқа жөнелтуде қыруар жұмыс жүріп тұр.
Дәл қазіргі уақытта ауданда 8 балық өңдеу зауыты жұмыс істейді. Осылар арқылы жыл басынан бері 1705 тонна балық өңделіп, одан 1446 тонна балық өнімдері экспортқа шығарылды. Олар қай елдер десеңіз, Ресей, Польша, Украина, Қытай, Нидерландия, Грузия, Әзербайжан, Қырғызстан, тіпті Германияға дейін біздің балық жеткізілуде.
Сонымен бірге, Қосжар ауылында орналасқан «Қамыстыбас» балық өсіру питомнигі мен оның «Тастақ» учаскесінде балық өсіруге арналған арнайы инкубациялық цехтар бар. Облыс көлемінде табиғи су айдындарының балық қорын көбейту мақсатында республикалық бюджеттен жыл сайын Кіші Арал теңізіне және Ақшатау көлдер жүйесі мен Приморский, Қамыстыбас көлдеріне осы питомник арқылы 14 миллионға жуық бір жылғы майда шабақ пен 400 мыңнан астам екі жылғы шабақ жіберіліп отыр.
– Аралдың басты бренді балық пен тұз екені белгілі. Өзге аудандарда кәсіпкерлік негізінде бірқатар бастама іске асуда. Мысалы күріштен түрлі өнімдер, түйе сүтінен балмұздақ немесе қарбыздан тәтті шырын өндіру сияқты жобалар бар...
– Дұрыс айтасыз, балық пен тұз – біздің ауданның басты өнімі. Бұлар шет елдерге экспортталып жатқанын жаңа да айтып кеттім. Сіз мысал еткендей, басқа аудандардың жобаларымен таныспыз, дегенмен, бізде өз ата кәсібімізден аттап кетпей, соған қатысты жаңа жобаларға қолдау білдірудеміз. Мысалы, Құланды ауылдық округінің жас кәсіпкері консервіленген балық өнімдерін шығару жобасы бойынша мемлекеттік бағдарлама арқылы грант қаражатын жеңіп алып, өз ісін бастап кетті. Жақын арада аталған өнімді өңірлердің сауда нысандарының сөрелерінен көретін боласыздар.
Бізде жылыжай үшеу. Атап айтар болсам, қаланың оңтүстік-шығыс бетінен 2015 жылы “Арал Органик” ЖШС өз қаржысы есебінен 6,5 млн теңге көлемінде аумағы 1 гектар болатын жылыжай қондырғысын салды. Одан бөлек, 2016 жылы Аралқұм ауылындағы №61 орта мектебі жанынан Біріккен Ұлттар Ұйымының «Даму» бағдарламасы арқылы 3 миллион теңгеден астам грант есебінен “Фермер-7,5” жылыжайы орналастырылды. Сол жылы Аманөткел елді мекенінде №73 орта мектебі жанынан Аралқұмдағы жобамен бірдей, қаржысы да ұқсас жылыжай салынды. Жылыжайларда қызанақ, қияр, картоп, пияз, баклажан өнімдері егіліп келеді. Алынған өнімдер өз шығындарын өтеу үшін аудандағы сауда дүкендерінде сатылуда.
Бұдан бөлек, түйе жүнін пайдаға жарату. Жылы әрі емдік қасиеті бар түйе шудасын көрші Қытайға тасымалдау жобасы алдағы уақытта іске аспақ. Сонымен бірге, ауданда қолөнер шеберлерінің жұмыстарына қолдау көрсету жағын қарастырудамыз.
– Білім, мәдениет, жастар саясатының жүргізілу жайын білсек...
– Атқарылған жұмыс аз емес. Жасалған жұмысты санамаламай-ақ, қысқаша ғана айтсам. Алдымен, білім беруде ұстаздардың біліктілігін арттыру басты мақсат екені белгілі. Бүгінде аудандағы мұғалімдердің көбісі жоғары және бірінші санатты толықтырып отыр. Білім саласын цифрландыру да жүйелі жолға қойылған. Жас ұрпаққа жаңа талаптарды ескере отырып, болашақта сапалы білім алу және креативті ойлау мен техникалық дағдыларын дамыту, білім ұйымдарының материалдық базасын нығайту мақсатында аудандық бюджеттен 18,6 млн теңге бөлініп, 40 жиынтық интерактивті тақта, ноутбук, проектор алынып, аудандағы 40 мектепке таратылды. Мұнымен қоса, білім беру нысанында балалар қауіпсіздігін басты назарда ұстау мақсатында бейнебақылау камераларымен қамтамасыз ету үшін облыстық бюджеттен 14,4 млн теңге бөлініп, мемлекеттік сатып алу жұмыстары жүргізілуде.
Ауданда мәдени шараларға халықты жиі қатыстыру, тәрбиелік мәні бар кештерді көбірек ұйымдастыруға көп көңіл бөлінеді. Биыл жазушы-журналист, айбынды Аралдың төл перзенті Айжарық Сәдібековтің 80 жас мерейтойына орай «Тарихқа қалам тербеген...» атты кездесу кеші болды. Мәдени шара А.Сәдібековтің туған жері – Ақбасты елді мекенінде жалғасын тапты.
Жастар – қоғамның қозғаушы күші. Осыған байланысты, ауданда олардың жан-жақты дамуы мен тұлға болып қалыптасуына кешенді жұмыстар атқарылып жатыр. Биылғы жыл «Жастар жылы» болып бекітілгені бәріңізге белгілі. Мен аудан жастарымен еркін форматта кездесіп, пікір алмасып келемін. Сонымен қатар, қала, кент, ауылдық округ әкімдеріне аумақ жастарымен бейресми кездесулерді тұрақты өткізуді тапсырдым. Жастар ресурстық орталығы ауыл жастарымен жүйелі жұмыс жасауда.
Айтпақшы, жыл басынан бері «Дипломмен – ауылға!» бағдарламасымен 34 жас маманға біржолғы көтерме жәрдемақы төленіп, 4 маманға тұрғын үй сатып алуға бюджеттік несие рәсімделді. Сондай-ақ, 41 жас маманға тұрақты жұмысқа жолдама берілген. 145 жас «Жасыл ел» жобасы бойынша көркейту-көгалдандыру жұмыстарына белсенді қатысып, еңбек етуде.
Жақында ғана аудандағы «Қамбаш» олимпиадалар және қосымша білім беру орталығында облыс әкімі Қ.Ысқақовтың қатысуымен облыс жастарының көшпелі кеңесі өткізіліп, мәселелер ортаға салынды. Аудан жастарымен жүйелі жұмыстар жүргізу менің басты назарымда.
– Ішкі туризмді дамыту жағы қалай?
– Бізде теңіз және Қамбаш көлінің орналасуы аудан көлемінде туризм саласының дамуына зор мүмкіндік береді. Жасыратыны жоқ, аудан экономикасын дамытудың басты бір көзі – жалпы көлемі 494 гектар жерді құрайтын «Қамбаш» демалыс аймағын құру жұмыстары жалғасын табуда.
Қазір кәсіпкерлер демалыс аймағына 104-ке жуық нысан салып, оған тиісінше 30 млн теңгеден аса инвестиция құйылып отыр. Көл жағалауында катер, үрлемелі қайық, катамаран, гидроцикл сынды жүзу құрылғылары тынығушыларға қызмет көрсетеді. Құрылыс жұмыстарына 350-ден астам жергілікті жұмысшы тартылса, 108-ден астам адам маусымдық жұмыспен қамтылған. Жалпы демалыс аймағына былтыр 89 мыңнан астам адам келсе, биыл бұл көрсеткіш 10-15 процентке өседі деп отырмыз.
Айта кететін жайт, Арал теңізі бүкіл әлемнің назарында болғандықтан, тынығушылардың арасында аудан, облыс тұрғындарынан бөлек, шетелдік азаматтар да көп келіп, демалыс уақытын Қамбаш көлінің жағалауында өткізеді.
Бұдан бөлек, «Көкарал» бөгеті, «Ақлақ» су тоспасы, Ақеспедегі ыстық минералды су бұлағы секілді нысандарға туристердің қызығушылығы зор. Бірқатар кәсіпкерге ұсыныс тасталды. Әсіресе, Ақеспеге Атырау мен Ақтөбеден адамдар келіп, ыстық бұлақты ем ретінде қолданып жүр. Неге осыны жандандырмасқа?! Сонымен қатар, аудандағы киелі жерлерге сырт елдегі туристерді тарту жұмыстарын ойластырудамыз. Әсіресе, Ақиректегі Арыстан баб жайы. Баба басына барар жолды жаңарту, ауыз су мен электр желісін тарту жұмыстарын алдағы уақытта елге жаны ашитын жігіттер көмегімен іске асырсақ дейміз.
– Кадр мәселесінде нендей басымдықтарды назарға аласыз?
– Өзім 20 жылға жуық мемлекеттік қызмет саласында жұмыс істеп келемін. 1999 жылға дейін өз мамандығыммен осы Арал қаласындағы автопаркте механик болып қызмет еттім. 1999 жылдан бастап аудандық әкімдікке жетекші маман қызметіне келгенім әлі есімде. Барлық қызмет сатысынан өттім. Бас маман, бөлім басшысы, аппарат басшысы сияқты жауапты жұмыстарды атқардық. 2012 жылдан бастап аудан әкімінің орынбасары болдық. Үш жылдан бері аудан әкімі міндетін атқарып келемін.
Шыны керек, әу баста осы аудан шеңберінде қызмет істеген соң, қарамағымдағы қызметкерлердің қалай жұмыс істейтіні маған тайға таңба басқандай көрініп тұрады. Барынша, әр салаға жауапты адамды жастардан қамтуға тырысамын. Неге?! Өйткені, олардың бойында жалын бар. Әрі өзіндік көзқарасын білдіруге қабілетті. Пікірлерімен жиі санасамын. Сәл қисық кетсе, ақыл беріп, түзетеміз.
Кейде қызмет барысында, бұрыннан жұмыс істескен қатар жігіттер немесе үлкен ағалардан «е-е, өзіміз ғой» деген көзжұмбайлыққа салынып, жұмысқа атүсті қарайтындар да кездескен. Амал жоқ, оларды да жиып-тыюға тура келді. Өйткені, жұмыс елдің игілігі үшін жасалуы қажет.
– Әр адамның сүйікті ісі болады. Бос уақытыңызда немен айналысасыз?
– Бос уақытым көп емес. Басшылық қызмет қат-қабат жұмыс екені белгілі. Бос бола қалған жағдайда отбасыммен бірге болғанды жөн көремін. Балалар да өсіп келеді. Олардың болашаққа деген қадамы, арман-мақсаттары жайлы сөйлесемін.
Кейде отбасымды алып, кешкі Аралды аралаймын. Әдеттегідей спорттық костюмді киіп, кезінде өзіміз құрылысын салдырған спорттық алаң, демалыс орындары немесе көшеде серуендеймін. Мұндай орындарда тұрғындардың жиі шоғырланып, ата-әжелердің немерелерін ойнатып, балалардың футбол ойынына берілгенін көрудің өзі ғажап. Бұл енді керемет демалыс. Халықтың алғысы алтын арқалағаннан да керемет күйге бөлейтіні рас қой.
– «Facebook» желісінде өз парақшаңызды ашқаныңызға көп бола қойған жоқ. Парақшаңызды өзіңіз жүргізесіз бе, әлде...
– Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Кемелұлы Тоқаев халық пен билік арасындағы қарым-қатынасты нығайту мақсатында барлық мекеме басшыларына әлеуметтік желіде белсенді болуды тапсырған болатын. Рас, «Facebook» желісінде өзімнің жеке парақшам бар. Сол арқылы күнделікті еліміздегі және аймақтағы жаңалықтармен танысып отырамын. Сондай-ақ, ауданда атқарылған жұмыстар мен өзімнің қатысқан іс-шараларды жариялап, тұрғындарды хабардар етуді де ұмытпаймын.
Жеке парақшама тұрғындар тарапынан өтініштер мен сұрақтар жиі келеді. Парақшама жолданған әрбір мәселені бақылауыма алып, шешімін табу жолдарын қарастырамын. Кейде түсініктеме беріп өтетін жағдайлар да кездеседі. Түрлі мәселелерге байланысты өтініштермен танысып, мекеме басшыларынан мән-жайды анықтап, жауапты тікелей өзім жазамын.
– Осы сұхбатты пайдаланып, аймақтың аға басылымына деген ықыласыңызды білсек...
– Әдетте, ерте жұмысқа келісімен мерзімді баспасөз құралдарын қараймын. Облыстағы барлық жаңалықты шолып шығамын. Бұрын «Ленин жолы», кейіннен өзінің түпкі атауын қайтарған «Сыр бойының» оқырманға жаңалық жеткізуде өзіндік нақтылығы және салмақтылығымен ерекшеленетінін баса айтуымыз керек. Бүгінде жел сөз бен жалғандыққа бұрмалайтын кейбір интернет құралдарына қарағанда, газеттегі ақпарат тұшымды әрі сенімді. Аймақтың ата басылымында жазылған Арал жайлы әр жақсылықты қуана оқып, Арал жайлы әр сыннан қорытынды шығару – біздің міндет. Тоқсан жылдық мерекелеріңіз құтты болсын! Ұжымға шығармашылық табыс тілеймін!
– Мұхтар Әуесұлы, емен-жарқын сыр-сұхбатыңызға рахмет. Ауданның абыройы асқақ болсын. Әрбір игі іске тілекшіміз.
Әңгімелескен
Ержан ҚОЖАСОВ,
«Сыр бойы».
Арал ауданы.
Суреттерді түсірген
А.Алпысбаев.
